Për shumë fëmijë, leximi nuk është i lehtë. Disa kanë vështirësi në lidhjen midis shkronjave dhe tingujve të tyre, ndërsa të tjerë ende nuk kanë gjetur një histori që i tërheq dhe i bën të kuptojnë sa argëtues mund të jetë leximi.
Pavarësisht nga sfidat, njohja e shkronjave, tingujve dhe fjalëve është një aftësi e rëndësishme që do t’i shoqërojë fëmijët gjatë gjithë jetës.
Lexoni shpesh me fëmijët tuaj dhe provoni këto mënyra të thjeshta për t’i ndihmuar ata të entuziazmohen për të lexuar:
1. Ndiqni interesat e fëmijës tuaj
Fëmijët kanë më shumë gjasa të lexojnë kur përmbajtja i intereson. Për shembull, librat komikë ose ato me shaka mund të jenë një mënyrë argëtuese për t’i afruar me leximin. Përveçse i ndihmojnë të kuptojnë strukturën e një historie (fillim, mes dhe fund), këto libra ndihmojnë në pasurimin e fjalorit dhe e bëjnë leximin më të këndshëm. Kur fëmija juaj ndihet më i sigurt në lexim, mund ta inkurajoni të provojë libra me përmbajtje më sfiduese.
2. Lexoni dhe rilexoni
Shumë fëmijë duan të dëgjojnë të njëjtën histori disa herë. Kjo jo vetëm që është e pranueshme, por edhe shumë e dobishme! Përsëritja ndihmon fëmijët të familjarizohen me tekstin dhe, me kalimin e kohës, ta lexojnë me më shumë besim. Çdo herë që rilexojnë një libër, ata mund të zbulojnë detaje të reja dhe ta kuptojnë më mirë historinë. Kjo eksperiencë pozitive mund t’i frymëzojë të eksplorojnë edhe libra të rinj.
3. Lexoni me zë të lartë
Leximi me zë të lartë ndihmon fëmijët të ndërtojnë fjalorin e tyre, u prezanton fakte dhe ide të reja, si dhe i ndihmon të lidhin tingujt me shkronjat në faqe. Kur lexoni me ta, ju gjithashtu u tregoni se leximi është një aktivitet i këndshëm. Përveçse përmirëson aftësitë e tyre, leximi me zë të lartë është një mënyrë e shkëlqyer për të kaluar kohë cilësore së bashku.
4. Krijoni mundësi për të lexuar dhe shkruar përtej librave
Siguroni që fëmijët të kenë mundësi të lexojnë çdo ditë, jo vetëm në libra. Ju mund të:
- Shkruani shënime dhe t’ua lini në jastëk, në kutinë e drekës ose në xhep.
- Inkurajoni të afërmit të dërgojnë letra, kartolina, email ose mesazhe me tekst.
- Lini shkronja dhe fjalë magnetike në frigorifer dhe shikoni se si fëmija juaj krijon fjalë dhe fjali.
- Mësoni fëmijën tuaj të shkruajë një shënim falënderimi për dikë që i ka bërë një dhuratë.
5. Luani lojëra me fjalë
Gjatë udhëtimeve me makinë, autobus ose tren, luani lojëra që ndihmojnë në zhvillimin e aftësive gjuhësore. Disa ide për lojëra përfshijnë:
- “Unë spiunoj…” – Ku njëri zgjedh një objekt dhe të tjerët duhet ta gjejnë duke u bazuar në një shkronjë ose ngjyrë.
- “Fjalët me shkronjën…” – Ku secili duhet të gjejë fjalë që fillojnë me një shkronjë të caktuar brenda një kategorie (p.sh., ushqime që fillojnë me “B”).
- Leximi i tabelave rrugore, restoranteve dhe dyqaneve – Kjo e ndihmon fëmijën të praktikojë leximin në mjedisin e përditshëm.
6. Përdorni librat elektronikë (E-Librat) si një alternativë
Ndonjëherë, librat elektronikë mund të jenë një mënyrë efektive për të inkurajuar leximin, veçanërisht për fëmijët që janë të tërhequr nga teknologjia. Nëse fëmija juaj është i interesuar për një libër – pavarësisht nëse është në letër apo në format elektronik – ndihmojeni të lidhë historinë me jetën e tij. Krijoni biseda që e bëjnë leximin një përvojë më kuptimplotë dhe të këndshme.
7. Kërkoni ndihmë nëse keni shqetësime
Nëse jeni të shqetësuar për aftësitë ose gatishmërinë e fëmijës suaj për të lexuar, mos hezitoni të kërkoni ndihmë. Flisni me mjekun ose mësuesin e tij, të cilët mund të sugjerojnë mënyra efektive për ta ndihmuar atë të gjejë kënaqësi në lexim.
Rishikuar nga: Cynthia M. Zettler-Greeley, PhD
