Të dëgjuarit është element themelor i komunikimit
Është e vërtetë se adoleshentët nuk mund të bëjnë pa udhëzimet e prindërve, mirëpo kemi një gjë të rëndësishme, të cilën shpesh e anashkalojmë. Ajo është: udhëzimet nuk japin efekt derisa të shmangen emocionet negative. Nëse babai dhe i biri kalojnë mirë, kjo do t’ia hap rrugën dëgjimit dhe veprimit në përputhje me atë që e dëshiron prindi. Ndërsa kur babai dhe i biri nuk kanë raporte të mira, këshillat nuk do të jenë të dobishme dhe i biri nuk do të bindet pa marrë parasysh sa me vend janë këshillat.
“Ajo që prindërve u nevojitet është komunikimi efektiv me adoleshentët. Komunikimi fillon me të dëgjuarit e vëmendshëm të adoleshentëve nga prindërit, edhe atëherë kur nuk mund ta durojnë atë që e dëgjojnë prej tyre.”
Në vijim do të jap disa sugjerime lidhur me të dëgjuarit dhe komunikimin: Është mjaft e rëndomtë të shohim adoleshentë që shmangin bisedën me prindërit e tyre. Ndërsa shpesh i shohim duke qeshur e biseduar zhurmshëm me shokët e tyre. Mirëpo, kur vijnë në shtëpi, ata heshtin shumicën e kohës. Disa adoleshentë do të rrudhin supet dhe do t’i përsërisin fjalët ‘Nuk e di në përgjigje ndaj shumicës së pyetjeve. Le të jemi të qartë se në raste të tilla, ai nuk është një problem individual i një adoleshenti të caktuar. Kjo është mjaft e rëndomtë dhe mund të sqarohet me mungesën e baraspeshës emocionale dhe hutisë së vazhdueshme përbrenda.
Nëna shpesh mund të bisedojë me bijën e saj, derisa është duke gatuar ose pastruar. Babai shpesh mund të bisedojë me birin e tij, derisa lexon një gazetë. Kjo është mjaft e rëndomtë, mirëpo për disa adoleshentë dhe në situata të veçanta, ajo është shenjë e pakujdesisë. Ja një rast kur nëna pavetëdije i shkakton dhimbje të madhe të bijës.
Një adoleshente vjen në shtëpi me plot gëzim, sepse ka dalë e para në garë. Kur të hyjë në shtëpi ajo bërtet nga gëzimi derisa e kërkon nënën dhe kur e gjen i thotë: “Qëlloja çfarë lajmi kam nënë? Nuk do të besosh, sepse as vetë nuk kam besuar! Kam dalë më e mira në provim!”
Përgjigja e nënës ishte e ftohtë kur tha: “Të shohim çfarë do të bësh në provimin final pas dy muajsh… atëherë do të shohim a je më e mira!”
Ndonëse nëna nuk e kuptoi përgjigjen e saj, ajo ishte një goditje për ëndrrën e së bijës. Ajo nuk do të duhej të ulte ngazëllimin e saj aq pamëshirshëm.
Ndodh që adoleshenti të thotë gjëra që janë mjaft të vërteta, mirëpo nuk është prej edukatës së mirë të thuhen ato. Qëllimi i tyre mund të jetë larg bezdisjes së babait ose nënës së tyre, mirëpo ata vetëm po përpiqen të bëjnë një bashkëbisedim me prindërit. Është mirë që prindërit ta kuptojnë këtë.
-Shpesh ndodh që prindi të ketë vështirësi të bisedojë me të birin ose të bijën e tij/të saj për diçka. Në një rast të tillë është e këshillueshme që të konsultohet bashkëshorti ose bashkëshortja dhe t’i kërkohet ndihma se si të veprohet. Ata mund të vendosin që t’ia japin njëri-tjetrit detyrën e bisedimit me adoleshentin, nëse është e dobishme.
Është me rëndësi që të dimë se çfarë mendon adoleshenti, sa më hollësisht që është e mundur, për çdo çështje që ata e ngritin. Zakonisht ndodh që një adoleshent vjen i mbushur me entuziazëm për një projekt ose aktivitet dhe pret që të rriturit të ndajnë ngazëllimin me të, mirëpo kjo nuk ndodh. Të rriturit nga ana e tyre do të kenë mjaft përvojë për të kuptuar se zelli i adoleshentëve është në pozicion të keq dhe se projekti ndoshta nuk do të jetë shumë premtues. S’është çudi që përgjigja e tyre do të jetë joentuziaste dhe kjo mund të ngjallë dëshpërim te adoleshenti.
Një djalë vjen te shtëpia dhe i tregon babait se gjatë pushimit veror do të trajnohet nga një njeri i famshëm i mediave dhe brenda disa vitesh të gjithë do ta njohin. Babai e shikon të birin me ftohtësi dhe i thotë: “Në rregull, le të shohim nëse shpresa jote do të dalë siç priter”, dhe pastaj del nga dhoma pa thënë as një fjalë tjetër. Ideja këtu është që të dëgjuarit nuk nënkupton vetëm të dëgjuarit e fjalëve të arsyeshme dhe të logjikshme. Ne vërtet kemi nevojë të dëgjojmë me interesim adoleshentët, kështu që kanalet të jenë gjithmonë të hapura midis nesh dhe atyre dhe të përkrahim procesin e zhvillimit dhe pjekurisë së tyre.
Prinderimi.com
Prof. Dr. Abdul Kerim Bekkar, “Adoleshentët”
(Vështrime mbi adoleshentët, si t’i kuptojmë, si t’u qasemi dhe si të ndërveprojmë me ta)
