MENAXHIMI I ZEMËRIMIT TË FËMIJËVE NË PESË HAPA
Zemërimi është një nga ndjenjat themelore të njeriut. Ai është çështje gjenetike dhe e ndjek njeriun nga lindja deri në vdekje. Po ashtu, është edhe një prej mekanizmave theme- lorë mbrojtës që na mban në jetë. Zemërimi real dhe funk- sional na mbron. Për shembull, zemërimi që shfaqet kur dikush shkel kufijtë e bashkëshortes/bashkëshortit, fëmijës tuaj etj. – ky zemërim është i shëndoshë. Por, zemërimi që gufon gjatë pritjes së rendit nuk është një ndjenjë reale dhe as funksionale, dhe si i tillë është i dëmshëm; kjo pasi në këtë kontekst nuk ka kërcënim, kurse në rastin e parë bëhet fjalë për kërcënim.
Shoqëria jonë e ngatërron shpesh zemërimin me agresi- vitetin. Në fakt, shumica e problemeve lindin nga kjo nga- tërresë. Për shembull, një prind që i hakërrehet fëmijës së vet, që e godet, i thotë: “Ç’të bëj!? U zemërova shumë.” Po, mund të zemëroheni përballë një sjelljeje negative, por e bërtitura në atë çast nënkupton dhunë verbale, kurse rrahja dhunë fizike. Shprehja “u nevrikosa” nuk e arsyeton në as- një mënyrë dhunën. Kështu, një term me rëndësi të veçantë në këtë kontekst është “menaxhimi i zemërimit”, sepse ze- mërimi i pamenaxhueshëm shkakton agresivitet dhe dhu- në. Sensi për menaxhimin e zemërimit të fëmijës duhet mbjellë nga 0 deri në 6 vjeç. Ndërhyrja pas moshës gjashtë- vjeçare është e vështirë dhe e kushtueshme.
Si ta mbjellim te fëmija ndjenjën e menaxhimit të zemërimit?
Lidhur me zemërimin dhe sjelljet agresive të fëmijës, që shfaqen në periudhën 0 deri në 3 vjeç, duhet ndjekur një metodë e ndryshme. Mos i ndërhyni fare në këtë periudhë. Mjaftohuni me kaq: merrini gjërat me të cilat mund ta dëm- tojë veten ose të tjerët, jini të qetë dhe prisni që të shtrohet vetvetiu. Pas moshës tre-vjeçare qasja juaj duhet të kalojë në një përmasë të re. Ai fëmijë që mëson të menaxhojë stresin do të mësojë edhe të qenit i fuqishëm.
Pesa hapa në menaxhimin e zemërimit
1. Bëhuni një model i qetë
Ky është hapi më i rëndësishëm. S’ka dyshim se do të përballeni me ngjarje që do t’ju nxehin, do t’ju zemërojnë e do t’ju tërbojnë. Qëndrimi juaj në raste të tilla është një rast i rëndësishëm për të qenë shembull për fëmijët tuaj. Pezmin shpreheni me fjalë: “Më ka hidhëruar shumë fakti që paratë nuk kanë kaluar në llogarinë time!” Nëse ia dilni që të ruani qetësinë, fëmija do ta marrë këtë model.
2. Ndryshimi i vendit Zemërimi është infektues. Kur fëmija juaj të nxehet, mos komunikoni. Kaloni në një dhomë tjetër. I thoni se do të flasim kur të qetësohet. Nëse thotë ndonjë fjalë të pahijshme apo ju sulet fizikisht, udhëzojeni që të qëndrojë i vetmu- ar në një dhomë për aq minuta sa është mosha e tij/saj. (Bëhet fjalë për fëmijët e moshës më të madhe se 3 vjeç)
3. Jepeni mundësi që të shprehet në mënyrë të shëndetshme Mund të bërtasë, ta hahet me veten, të qajë, mund të godasë një jastëk etj. Këto i mundësojna të shfryjë dufin në një mënyrë të shëndetshme.
4. Jepini mundësi që të njohë ndjenjat
Vizatoni në një karton pamjet që merr fytyra jonë në çdo gjendje psikologjike dhe vendoseni në një vend të duk- shëm të shtëpisë. Mund të varni edhe fotografitë e tij (të fë mijës). Mësojeni që t’i njohë ndjenjat tona dhe kërkoni prej tij që t’ju rrëfejë për një ndjenjë të caktuar. Ky ushtrim zhvi- llon inteligjencën emocionale të fëmijës dhe është shumë argëtues.
5. Mësojini teknikat e qetësimit
Teknika “3+10” përbën një metodë efektive për qetësi- min e fëmijëve. Tregojini fëmijës për sinjalet që lëshon trupi jonë para zemërimit. Gjithashtu, mund t’i thoni se shenjate nevrikosjes janë ndryshimi i pamjes së fytyrës, shtrëngimi i grushteve dhe frymëmarrja e shpejtë; kështu që, kur t’i vëreje këto ndryshime të aplikojë teknikën 3+10. Faza e parë është frymëmarrja dhe frymë lëshimi i thellë tre herë rresht. Merrni frymë ngadalë dhe thellë tre herë, pastaj kthejeni frymën sërish ngadalë dhe thellë. Me fort të ngjarë, fëmija mund të kuptojë nëse i jepni si shembull ngjitjen dhe zbrit- jen nga një shkallë e lëvizshme ose ashensorin. Pasi të për- vetësojë teknikën e frymëmarrjes, i thoni se duhet të numë- rojë ngadalë nga një deri në dhjetë. Shkruajeni ose vizátoje- ni këtë teknikë dhe vareni në disa vende brenda shtëpisë.
Në këtë mënyrë do të vini re se kur fëmija ta ketë mësu- ar këtë metodë, do të qetësohet me shumë lehtësi.
Përgatiti: Prinderimi.com
Autor: Ramazan Shimshek, ”Fëmijët e tabletit” (Metoda psikologjike të kohës për fëmijët e kohës)