Është një moment historik që i bën prindërit të shkëlqejnë nga krenaria: hera e parë kur fëmija i tyre shkruan me dridhje emrin e tij. Kjo shënon fillimin e shumë momenteve të rëndësishme të fëmijërisë, nga listat e festave deri te shkrimi i tregimeve të tyre.
Nëse dëshironi ta ndihmoni fëmijën tuaj të mësojë të shkruajë, mund të mendoni t’i kërkoni të kopjojë forma ose të ndjekë skicën me pika të një letre. Por shkrimi është shumë më tepër. Ai kërkon aftësi të shkëlqyera motorike të duarve, të cilat mund të përmirësohen përmes aktiviteteve si filetimi i rruazave, rrotullimi i brumit të lojës dhe grumbullimi i blloqeve.
Megjithëse aftësitë motorike të imëta janë të rëndësishme për përgatitjen e fëmijëve për të shkruar, ato nuk janë të vetmet që kanë rëndësi. Shkrimi i dorës është një proces kompleks zhvillimi që përfshin gjithashtu aftësi motorike të përgjithshme dhe aftësi vizuale-perceptuese.
Si studiues që hulumtoj mënyrën se si fëmijët mësojnë të shkruajnë, kam përmbledhur pesë mënyra për t’ju ndihmuar të përgatitni fëmijën tuaj për këtë proces.
Merrni ata në shesh lojërash
Një udhëtim në shesh lojërash është një mënyrë e shkëlqyer për të përgatitur fëmijën për shkrimin e dorës. Hapësira e lirë dhe pajisjet e ngjitjes ndihmojnë në zhvillimin e aftësive motorike të përgjithshme, të cilat janë thelbësore për ekuilibrin, stabilitetin dhe koordinimin.
Mendoni për shufrat e majmunit – një ushtrim fantastik për të forcuar stabilitetin e shpatullave, gjë që ndihmon në kontrollin më të mirë të lëvizjeve të vogla të duarve dhe gishtërinjve.
Një element tjetër i rëndësishëm është kalimi i vijës së mesme, një vijë imagjinare që ndan trupin në dy gjysma. Zhvillimi i kësaj aftësie ndihmon në dominimin e duarve, i cili është i rëndësishëm për shkrimin. Për shembull, kur një fëmijë përdor të dyja duart për të kapur shufrat e majmunit, ai po stërvit kalimin e vijës së mesme.
Sheshi i lojërave gjithashtu ndihmon në zhvillimin e ndërgjegjësimit hapësinor, një aftësi kyçe për formimin dhe vendosjen e shkronjave si dhe për shtrirjen e shkrimit në faqe.
Shumë hapësirë bosh
Nëpërmjet shkarravitjeve të hershme, fëmijët eksplorojnë një sërë lëvizjesh dhe formash, duke vendosur bazat për zhvillimin e shkrimit të dorës. Jepuni atyre hapësirë të bollshme për të bërë shenja dhe për të eksperimentuar me forma.
Në vend të librave për t’u ngjyrosur, përdorni hapësira të mëdha si trotuaret për vizatime me shkumës, rrotulla letre në dysheme ose fletë të mëdha letre në një kavalet.
Mësojini të shikojnë me kujdes
T’i kërkoni një fëmije të vogël të kopjojë një formë apo një shkronjë mund të duket e thjeshtë, por në të vërtetë është një proces kompleks që kërkon perceptim vizual dhe koordinim motorik.
Perceptimi vizual ndihmon në njohjen e formave dhe orientimin e tyre, ndërsa koordinimi vizual-motorik i lejon fëmijët të riprodhojnë shkronjat dhe numrat me saktësi. Për ta përmirësuar këtë aftësi, ekspozoni fëmijët ndaj librave me ilustrime të pasura, puzzles dhe lojëra si “Where’s Wally”. Gjithashtu, kërkoni së bashku forma dhe shkronja në mjedisin përreth.
Forma para shkronjave
Para se të mësojnë të shkruajnë shkronja, fëmijët duhet të jenë në gjendje të kopjojnë nëntë forma bazë gjeometrike. Kjo përfshin vijat vertikale dhe horizontale, kryqin, rrethin, vijat e pjerrëta, katrorin, kryqin diagonal dhe trekëndëshin.
Hulumtimet tregojnë se ky është një tregues i rëndësishëm i gatishmërisë për të shkruar. Prandaj, përpara se të filloni me shkronjat, sigurohuni që fëmija mund të riprodhojë këto forma me sukses.
Hiqni shkumësat e thyera
Pajisjet e papërshtatshme mund ta bëjnë shkrimin e dorës një përvojë zhgënjyese për një fëmijë të vogël. Shënuesit e zbehur, lapsat e hapur apo shkumësat e thyer mund të dekurajojnë çdo përpjekje për të shkruar.
Hulumtimet tregojnë se sigurimi i materialeve cilësore dhe të larmishme – si stilolapsa me ngjyra të ndezura, lapsa xhel, theksues, shënues magjikë apo bojëra gishtash – mund të rrisë motivimin dhe kënaqësinë e fëmijës për të shkruar. Sa më i larmishëm materiali, aq më argëtues bëhet procesi për ta.
Theconversation
Solli në shqip: Prinderimi.com
