Inkurajo dhe kurrë mos u dëshpëro
Ekzistojnë dy metoda nëpërmjet të cilave mund t’i shtyjmë të rriturit t’i bëjnë gjërat që pritet t’i bëjnë: njëra është nëpërmjet ushtrimit të presionit, detyrimit dhe kërcënimeve dhe tjetra nëpërmjet inkurajimit, stimulimit dhe premtimeve. Kemi raste të panumërta që dëshmojnë se njerëzit me gatishmëri do të zgjedhin metodën e parë. Ata e shohin atë si më direkte dhe më të arritshme, e cila pothuajse nuk kërkon ndonjë përpjekje. Megjithatë, kemi raste të panumërta që dëshmojnë se ajo është jofrytdhënëse dhe e padobishme.
“Që leximi të jetë i frytshëm, duhet të reflektojë dashurinë individuale të individit për dituri dhe lidhje me librin, mirëpo kjo vlerë sikurse vlerat e tjera, nuk është e pranuar nëpërmjet detyrimit. Vlerat shkëlqejnë në atë mënyrë që tërheqin individët.” Andaj mbjellja e dëshirës për të lexuar te fëmijët është mënyra e vetme për ta bërë leximin përditshmëri të tyre dhe shprehi të vërtetë të tyre. Inkurajimi që bëhet me mençuri bën çudira në mendjet e fëmijëve dhe të rriturve.
Një shkrimtare tregon se një herë e kishte takuar një fëmijë, i cili e kishte pyetur: “Si t’i lexoj të gjithë librat në botë?” Ajo tregon: “Kur pyeta për këtë fëmijë, më treguan se mësuesi i tij u lexonte tregime në një mënyrë aq të mahnitshme, saqë kishte arritur të mbjellë dashurinë për leximin herët në jetën shkollore të tij.”
Tani le të ndalemi te disa ide dhe përvoja të suksesshme që ndihmojnë në këtë temë:
– Hapat e hershëm janë të vështirë. Kur vë re se fëmija merr një libër dhe bën përpjekje të lexojë, shfaqe gëzimin tënd. Kënaqu me këtë dhe dëgjoje me vëmendje. Nëse bën gabime, mos e përmirëso. Në këtë fazë, ideja është që fëmija të kënaqet me leximin pa rregulla. Ne dëshirojmë që ai të ndiejë se ne çmojmë çfarëdo përpjekje të tij. Fatkeqësisht shumë prindër nuk e bëjnë këtë. Kur fëmija i tyre e merr një libër ose revistë, ata i thonë: “Çka? Ti me libër ose revistë në dorë? Kur e paske kuptuar se leximi qenka i dobishëm? InshaAllah e lexon deri në fund e bëhesh si filani e filani.”
“Komentet e këtilla sigurisht se do të fusin inat në zemrën e fëmijës. Pastaj nuk është çudi nëse ata fillojnë të urrejnë leximin dhe librat. Të mos e bëjmë këtë gabim.”
– Duke pasur parasysh se leximi është puna më e mirë në të cilën mund të angazhohet një individ, ne duhet të jemi të kujdesshëm t’u lëmë fëmijëve kohë të mjaftueshme për lexim. Kemi parë në shumë familje si i angazhojnë fëmijët prindërit e tyre me shumë punë rreth shtëpisë, ose biznesit. Një baba dëshiron që i biri i tij të kalojë orë të gjata me të në fermë. Një tjetër dëshiron që i biri ta ndihmojë në dyqanin e familjes. Një tjetër pret shumë mysafir dhe dëshiron që fëmijët e tij të tregojnë mikpritje për ta. Ka prindër ose fëmijë më të mëdhenj që i urdhërojnë fëmijët çdo pesë minuta të kryejnë një punë ose t’u sjellin diçka. Tërë kjo shkon në dëm të leximit dhe kohës për libra.
Një student i dalluar i universiteti thotë: “Të arriturit e mia janë falë punës së nënës sime si dhe pasionit tim të palodhshëm për lexim. Më kujtohet kur ajo polemizonte me babanë kur ai më kërkonte ta shoqëroja në një vizitë te shokët e tij, e cila do të më merrte kohën e duhur për t’i përsëritur mësimet dhe për t’i kryer detyrat e shtëpisë si duhej. Ajo kishte vënë rregulla strikte në shtëpi sa i përket asaj që të rriturit mund të kërkonin nga fëmijët. Rregulli kryesor ishte që kurrë të mos u kërkohej diçka fëmijëve nëse ata ishin duke lexuar diçka ose duke shkruar një detyrë. Ajo nganjëherë kryente detyrat që babai më urdhëronte t’i kryeja për të mos më ndërprerë nga leximi. Në anën tjetër, unë e shfrytëzoja përparësinë e këtij privilegji, gjithmonë isha me libër në dorë dhe e hapja shpejt sa herë që dëgjoja dikë duke më urdhëruar të bëja diçka. Në këtë mënyrë, zemra m’u lidh me librin. Posa mbaroja leximin e një romani ose libri, nxitoja të blija ose të huazoja një libër. Tani i këshilloj të gjitha nënat të ndjekin shembullin e nënës sime.”
“Një nënë tjetër tregon për eksperimentin e saj të suksesshëm dhe të bukur me të cilin ajo mbjelli në zemrat e fëmijëve dashurinë për lexim. Kjo nënë tregon:
“Them me plot bindje se kam qenë shembull për fëmijët e mi sepse sa herë që ndjeja monotoni e merrja një libër për ta lexuar. Rrallë e ndizja televizorin. Në këtë mënyrë u rritën fëmijët e mi me librin si përbërësin themelor të mjedisit të tyre. Gjithmonë mbaja një numër të madh të hamerëve dhe ngjyrave në shtëpi dhe i inkurajoja fëmijët të vizatonin çfarëdo që imagjinonin nga ato tregime. Kur fëmija ishte më i rritur i thosha të shkruante një përmbledhje të tregimit, përveç vizatimit të asaj që kishte krijuar nga imagjinata për tregimin. Në këtë mënyrë, aftësia imagjinare e fëmijës dhe kënaqësia e të shkruarit u zgjerua dhe arriti sukses. Përveç kësaj, fëmijët i inkurajoja t’i ftonin shokët e tyre të na vizitonin, të merrnin pjesë në programin që e quanim “le të dëgjojmë një tregim”. Tregimin e kisha të incizuar në një CD. Dhe e fundit, sa herë që dëshiroja t’i dhuroja diçka ndonjërit nga fëmijët e mi, zgjidhja një libër, natyrisht për moshën dhe fushën e interesit të tij. Për shembull, vajzës sime më të madhe i pëlqenin librat e gatimit dhe enigmat, ndërsa vajzës më të vogël librat me ilustrime.”
– Çdo njeri mendjendritur e kupton se nëna duhet të caktojë kohën e gjumit për fëmijët, ata kanë nevojë për gjumë të mjaftueshëm, për t’u ngritur për namazin e sabahut, për të qenë mjaft aktivë në shkollë dhe për të pasur mendje të zgjuara për nxënie të diturisë. Mirëpo, disa nëna kanë bërë tolerime sa i përket kohës së gjumit, nëse fëmija ka shkuar në shtrat në kohën e caktuar, mirëpo ka lexuar edhe për gjysmë ore ose dyzet e pesë minuta përtej kohës së gjumit.
“Nëse të lexuarit e lë fëmijën zgjuar për ca kohë, kjo është gjë e bukur që na duhet të tolerohet me kënaqësi. Njëra nga këto nëna të mençura thotë: “Qëllimisht i lija te shtrati i tyre disa tregime tërheqëse dhe të lehta. Secili prej fëmijëve të mi e bëri shprehi të merrte librin dhe të lexonte për një kohë para se të flinte.”
– Një baba doli me një metodë të bukur për t’i inkurajuar fëmijët të lexonin. Ai u blinte libra me vëllime. Duke lexuar gjashtë libra të një serie librash, fëmijët përveç që përfitonin, mbanin mend autorin e librave që u pëlqenin dhe kur mbaronin serinë e caktuar, kërkonin ndonjë seri tjetër nga i njëjti autor.
Përgatiti: Prinderimi.com
Autor: Dr. Abdulkerim Bekkar, ”Fëmija lexon”
