Nëse ndonjëherë e keni marrë fëmijën nga kopshti dhe keni menduar se ai po jeton një jetë të dyfishtë, nuk jeni vetëm.
Prindërit shpesh dëgjojnë raportime të shkëlqyera nga edukatorët për zakonet e tyre të ngrënies, vetëm për t’u përballur me një realitet krejt ndryshe në shtëpi, ku fëmija që në drekë kishte ngrënë me dëshirë një pjatë me perime, në darkë refuzon gjithçka përveç nuggetsave në formë dinosaurësh.
Kjo sjellje, sado e çuditshme dhe frustruese, është krejtësisht normale.
Ja pse ndodh dhe çfarë mund të bëni.
Si zhvillohen shijet dhe sjellja e të ngrënit tek fëmijët
Për të kuptuar pse fëmijët hanë ndryshe në mjedise të ndryshme, duhet të shqyrtojmë dy faktorë kryesorë që ndikojnë në shijet dhe preferencat e tyre ushqimore:
- Gjenetika. Paraardhësit tanë mbijetuan falë disa mekanizmave natyrorë që janë të rrënjosur në gjenet tona. Këto përfshijnë një prirje natyrore për të shmangur ushqimet e panjohura dhe shijet e hidhura (për të mbrojtur veten nga toksinat) si dhe kërkimin e ushqimeve të shijshme, të pasura me sheqerna natyrale, yndyra dhe proteina (për të shmangur urinë).
- Mjedisi i të ngrënit. Me rritjen, sjelljet e fëmijëve në tryezë ndikohen nga zakonet ushqimore të kujdestarëve, praktikat e ushqyerjes, rutina dhe sinjalet sociale.
Ndërveprimi mes këtyre faktorëve përcakton sa kërkues do të jenë fëmijët me ushqimin, çfarë do të pëlqejnë apo refuzojnë dhe sa të hapur do të jenë ndaj shijeve të reja.
Pse sjellja e të ngrënit ndryshon mes kopshtit dhe shtëpisë
Faktor kyç në ndryshimin e sjelljes ushqimore është mjedisi i të ngrënit. Ja disa nga dallimet kryesore mes kopshtit dhe shtëpisë:
- Kopshti ka një rutinë të rreptë
Në kopsht, fëmijët kanë një orar të caktuar për vaktet, duke i ndihmuar të presin ushqimin në momente të parashikuara. Koha për të ngrënë është e kufizuar, gjë që i ndihmon ata të përqendrohen te vakti.
Në shtëpi, mungesa e një strukture të tillë mund të çojë në ngrënie të shpeshta mes vakteve, duke ulur oreksin në darkë. Po ashtu, shpërqendrimet si ekranet mund të largojnë vëmendjen e fëmijës nga ushqimi.
- Ndikimi i shokëve dhe modeleve të ndryshme
Fëmijët janë imitues të shkëlqyer. Kur shohin shokët që hanë një ushqim me dëshirë, kanë më shumë gjasa ta provojnë edhe ata. Një studim tregon se një fëmijë që nuk e pëlqen një perime mund të ndryshojë preferencën nëse e sheh shokun e tij duke e shijuar atë.
Gjithashtu, edukatorët, të trajnuar për të promovuar ushqimin e shëndetshëm, ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë zakone të mira ushqimore dhe të mësojnë sjellje të tjera të dobishme, si etika e tryezës.
Në shtëpi, për shkak të mungesës së kohës dhe njohurive, prindërit e kanë më të vështirë të ushtrojnë këtë ndikim.
- Kopshti ofron vazhdimisht ushqime të reja
Në kopsht, menytë planifikohen sipas udhëzimeve dietike dhe synojnë t’u prezantojnë fëmijëve vazhdimisht shije dhe tekstura të reja.
Në shtëpi, për shkak të angazhimeve të shumta, prindërit shpesh përgatisin vakte të përsëritura.
- Fëmijëve u ofrohen zgjedhje të kufizuara
Në kopsht, vakti shërbehet pa negociata, duke i mësuar fëmijët të provojnë atë që është në tryezë.
Në shtëpi, vaktet shpesh shndërrohen në negociata të vazhdueshme kur fëmijët refuzojnë diçka. Prindërit shpesh dorëzohen dhe u ofrojnë alternativa, duke forcuar kështu sjelljen përzgjedhëse.
- Fëmijët kanë një farë kontrolli mbi ushqimin e tyre
Në jetën e përditshme, fëmijët kanë shumë pak kontroll, pasi prindërit vendosin për shumicën e gjërave.
Refuzimi i ushqimit është një mënyrë për të shprehur pavarësi. Në kopsht, ata shpesh lejohen të shërbejnë vetë nga pjata e përbashkët, gjë që i bën më të hapur për të provuar gjëra të reja.
- Më pak vëmendje dhe presion
Në shtëpi, prindërit janë shumë të fokusuar te sa dhe çfarë ha fëmija i tyre, çka krijon stres dhe presion.
Në kopsht, askush nuk i numëron kafshatat e tyre, prandaj ndihen më të lirë të hanë dhe të eksperimentojnë me ushqime të ndryshme.
N. Fuller është autori i “Healthy Parents, Healthy Kids” – një plan klinikisht i provuar për të kapërcyer tekat në të ngrënë
TheConversation
Solli në shqip: Prinderimi.com
