Sjelljet inatçore mund të perceptohen si një betejë force mes prindërve dhe fëmijëve. Shkaku i kësaj përballjeje është çështja se kujt do t’i dëgjohet fjala.
Ai që ka qenë shumë i lidhur me prindërit në periu- dhën e foshnjërisë, më pas, me zhvillimin e shkathtësive fizike dhe konjitive, hedh hapat e parë drejt pavarësisë dhe, do s’do, lindin kufijtë dhe përplasjet. Konstatimi se janë të pavarur dhe vetëdija për të zbuluar edhe më shumë shkak- tojnë kokëfortësi te fëmijët.
“Edhe unë ekzistoj”
Në zhvillimin e fëmijës, hedhja e hapave të parë, ecja, përpjekja për të ekzaminuar dhe kapërcimi i kufijve përbën një pikë kthese. Në fakt, një pjesë e mirë e kokëfortësisë shpërfaq një mesazh drejtuar prindërve: “Jam edhe unë!”
Si të sillemi në periudha të caktuara?
Nga muaji i 18-të fëmija provon njëfarë peshe të vet- vetes, dhe punët nuk shkojnë si duhet: ai bëhet nevrik, nuk e çan fort kokën se të tjerët kanë dëshira të ndryshme nga të tijat.
Kur takohet me fëmijë të tjerë mund të hidhërohet me ta, t’i shtyjë e t’i godasë. Nëse përballeni me raste të tilla ndërhyni pa hezitim. Nëse ju godet ju apo ju kafshon, nëse gjuan tjetrin mundohuni ta këshilloni, largojeni që andej me të mirë.
Mos u tërhiqni!
Qëndroni me të derisa të qetësohet. Mos u dorëzoni para sjelljeve të tij komike, sepse “dardha e ka bisht prapa”; tregojeni pezmin tuaj përmes gjuhës së trupit. Në vend që të heqë dorë nga ky veprim, mund të mundohet që t’ju bin- dë se ka patur të drejtë. Në të shumtën e rasteve kafshimi është i shkurtër, ndërsa goditja mund të vazhdojë gjatë. Kur të mësojë që të shprehë vetveten, kur të shohë se i keni vënë një kufi, kjo sjellje do vijë duke u mënjanuar.
Shpjegojini fëmijës tuaj thjeshtë dhe qetë
Kokëfortësia, që zhvillohet te fëmijët mes muajve 18 dhe 30, mund të cilësohet si periudha më e vështirë, më emocionale dhe ndoshta më interesante në drejtim të vënies në provë të qëndrimit tuaj. Mos harroni se fëmija juaj, që të pavarësohet, ka nevojë për trimërim, disiplinë dhe udhëzim. Kështu që, duhet t’ia shpjegoni gjërat me një gjuhë të thjeshtë dhe me qetësi: për shembull, se pse nuk mundet të bëjë atë që do. Nëse edhe pas shpjegimeve vazhdon me ko- këfortësi, mos reagoni, orientojeni kah gjëra të tjera: te lojërat ose drejt ndonjë fëmije që do t’ia shpërqendrojnë vëmendjen.
Mos thoni “po” pasi keni thënë “jo”
Ai mundet të vazhdojë me kokëfortësinë e vet, por ju bëhuni më të vendosur si ai, dhe në asnjë mënyrë mos thoni “po” pasi i keni thënë “jo”. Përndryshe, mund të bëheni shkaktar i kokëfortësisë dhe i ndonjë sjelljeje të keqe. Këtë qëndrim duhet ta mbani jo vetëm ju, por edhe bashkëshortja juaj, kujdestari i fëmijës dhe çdokush që merret me të.
Nëse qan, mos ndërhyni menjëherë.
Nëse nuk i plotësohet dëshira për diçka dhe ia kris të qarës, mos reagoni menjëherë. Ndërhyrja e juaj pozitive apo negative do t’ia shtojë edhe më shumë nxehjen, nervoziz- min dhe lotët. Lejojeni që të mësojë vetë të qetësohet.
Kushtojini fëmijës të paktën 45 minuta në ditë
Fëmija ka nevojë për dashurinë tuaj, ndaj dhe duhet t’i kushtoni një kohë të veçantë. Nëse nuk i falni dashuri, do të bëhet edhe më i ashpër, edhe më zemër e kokëfortë. Rezer- voni çdo ditë së paku 45 minuta deri në 1 orë për pasardhë- sit tuaj të vegjël.
Caktoni një kohë për të luajtur
Nëse keni fëmijë që e kanë moshën për të luajtur, caktoni çdo mbrëmje një kohë për të luajtur dhe shpjegojani atij këtij. Në orarin e lojës silluni siç do ai/ajo, në atë mënyrë që e lumturon atë; krijoni lidhje të ndërsjellë, ndërveprim të mirëfilltë.
Ekuilibrimi i shpërblimit dhe dënimit
Mënyra se si prindërit i shpërblejnë apo ndëshkojnë fëmijët e tyre është një prej faktorëve të rëndësishëm që nxisin kokëfortësinë e tyre. Kur përmendim ndëshkimin kemi për qëllim privimin e fëmijës për një kohë të shkurtër nga një veprim të cilin ai e do shumë. Ndëshkimi duhet ushtruar në vendin, kohën dhe me dozën e duhur; duhet të përputhet me moshën dhe gjendjen e fëmijës. Nëse keni marrë një vendim, duhet zbatoni.
Nganjëherë prindërve mund t’u vijë shumë keq dhe të heqin dorë nga vendimi që kanë marrë. Në terma afatgjatë kjo sjellje mund të shtojë sjelljen arrogante dhe intaçore të fëmijës. Edhe shpërblimi duhet ushtruar në mënyrë të ekuilibruar. Dhuratat e tepërta pengojnë kreativitetin dhe natyrshmëri- në e fëmijës, bëhen shkak që ai/ajo të lazdrohet.
Përgatiti: Prinderimi.com
Autor: Ramazan Shimshek, ”Fëmijët e tabletit” (Metoda psikologjike të kohës për fëmijët e kohës)