Manipulimi emocional mund të përcaktohet si ushtrim i ndikimit të padrejtë përmes shtrembërimit mendor dhe shfrytëzimit emocional, me synimin për të kapur pushtetin, kontrollin, përfitimet dhe/ose privilegjet në kurriz të viktimës.
Manipuluesit emocionalë janë njerëzit që përdorin strategji emocionale shantazhi për t’i bërë të tjerët të bëjnë atë që duan, sikur të ishin kukullat e tyre. Ata bindin dhe ndikojnë duke përdorur oratorinë e tyre të madhe, duke qenë në gjendje t’i kthejnë gjërat me lehtësinë e tyre dhe duke përdorur truket psikologjike, përveç shfrytëzimit emocional, për të kontrolluar vullnetin e tjetrit. Eshtë e rëndësishme të dallojmë dhe ndikimin e shëndetshëm shoqëror nga manipulimi psikologjik. Ndikimi i shëndetshëm shoqëror ndodh midis shumicës së njerëzve dhe është pjesë e dhënies dhe marrjes së marrëdhënieve konstruktive. Në manipulimin psikologjik, një person “keqpërdoret” duke e bindur per paaftesite e tij fizike, emocionale dhe intelektuale. Ndersa manipuluesi krijon qëllimisht një çekuilibër të fuqisë dhe shfrytëzon viktimën për t’i shërbyer axhendës së tij ose të saj. Pothuajse të gjithë mund të jenë pak manipulues kohë pas kohe. Ndonjëherë një person po kalon një ditë të keqe, donjëherë ata kanë rënë në zakone të këqija dhe komunikim të dobët. Sidoqoftë, disa njerëz janë zakonisht ose patologjikisht manipulues dhe duhet të trajtohen me kujdes.
10 mënyra qe perdor manipuluesi:
1. Ata “luajnë” me friken tuaj: Një manipulues do të ekzagjerojë faktet dhe do të mbivlerësojë pikat specifike në një përpjekje për t’ju trembur në veprimin tuaj qe jut e terhiqeni nga veprimtaria, puna apo funksionaliteti juaj.
Strategjia: Kini kujdes nga deklaratat që nënkuptojnë se ju mungon guximi ose përpjekjet për të futur frikën e humbjes. Sigurohuni që të keni pasqyrën e plotë të një situate përpara se të merrni masa.
2. Ata mashtrojnë: Të gjithë ne vlerësojmë transparencën dhe ndershmërinë, por manipuluesit fshehin të vërtetën ose përpiqen t’ju tregojnë vetëm njërën anë të historisë. Për shembull, merrni parasysh menaxherin ose punonjësin i cili qëllimisht përhap thashetheme dhe thashetheme të pakonfirmuara për të fituar një avantazh strategjik.
Strategjia: Mos besoni gjithçka që dëgjoni. Përkundrazi, bazoni vendimet tuaja në burime me reputacion dhe bëni pyetje kur detajet nuk janë të qarta.
3. Ata përfitojnë kur jeni të lumtur: Shpesh, ne tundohemi t’i themi po gjithçkaje kur jemi në një gjendje shpirtërore veçanërisht të mirë, ose hedhim mundësi që duken vërtet mirë në atë kohë (por që nuk i kemi menduar vërtet). Manipuluesit dinë të përfitojnë nga ato gjendje shpirtërore.
Strategjia: Punoni për të rritur ndërgjegjësimin për emocionet tuaja pozitive po aq sa emocionet tuaja negative. Kur bëhet fjalë për marrjen e vendimeve, përpiquni të arrini ekuilibrin.
4. Ata përfitojnë nga reciprociteti: Manipuluesit e dinë se është më e vështirë të thuash jo nëse bëjnë diçka për ty – kështu që ata mund të përpiqen të bëjnë lajka, të gjuajnë ty ose të thonë po ndaj favoreve të vogla … dhe pastaj të të kërkojnë të mëdha.
Strategjia: Me siguri, dhënia sjell më shumë gëzim sesa marrja. Por është gjithashtu e rëndësishme të dini kufizimet tuaja. Dhe mos kini frikë të thoni jo kur është e përshtatshme.
5. Ata bëjnë presion për avantazhin në shtëpi: “Një individ manipulues mund të këmbëngulë që ju të takoheni dhe të ndërveproni në një hapësirë fizike ku ai ose ajo mund të ushtrojë më shumë dominim dhe kontroll”. Këta njerëz mund të detyrohen të negociojnë në një hapësirë ku ata ndjejnë pronësi dhe familjaritet, si zyra, shtëpia e tyre ose ndonjë vend tjetër që mund të ndiheni më pak rehat.
Strategjia: Nëse keni nevojë për të negociuar, ofrohuni ta bëni në një hapësirë neutrale. Nëse duhet të takoni personin në terrenin e shtëpisë së tij ose të saj, kërkoni një pije ujë dhe bëni biseda të vogla pas mbërritjes, për t’ju ndihmuar të merrni kushinetat tuaja.
6. Ata bëjnë shumë pyetje: Easyshtë e lehtë të flasim për veten tonë. Manipuluesit e dinë këtë, dhe ata përfitojnë duke bërë pyetje hetimi me një axhendë të fshehtë – duke zbuluar dobësi të fshehura ose informacione që ata mund të përdorin për avantazhin e tyre.
Strategjia: Sigurisht, nuk duhet të supozoni motive të gabuara tek të gjithë ata që duan t’ju njohin më mirë. Por kini kujdes nga ata që bëjnë vetëm pyetje – ndërsa nuk pranojnë të zbulojnë të njëjtat informacione për veten e tyre.
7. Ata flasin shpejt: Disa herë, manipuluesit do të flasin me një ritëm më të shpejtë ose do të përdorin fjalor dhe zhargon të veçantë në një përpjekje për të fituar përparësi.
Strategjia: Mos kini frikë të kërkoni nga njerëzit të përsërisin fjalën e tyre, ose të bëni pyetje për qartësi. Ju gjithashtu mund të përsërisni fjalën e tyre me fjalët tuaja, ose t’u kërkoni atyre të përmendin një shembull – duke ju lejuar të rigjeni kontrollin e bisedës.
8. Ata shfaqin emocione negative: Disa njerëz me qëllim ngrenë zërin e tyre ose përdorin gjuhë të fortë të trupit për të treguar se janë të mërzitur, në një përpjekje për të manipuluar emocionet tuaja. (Trajnerët e basketbollit janë mjeshtër në këtë.) Strategjia: Praktikoni pauzën. Nëse dikush demonstron emocione të forta, merrni një moment para se të reagoni. Në disa raste, mund të largoheni edhe për disa minuta.
9. Ata ju japin një kohë jashtëzakonisht të kufizuar për të vepruar: Një individ mund të përpiqet t’ju detyrojë të merrni një vendim brenda një kohe shumë të paarsyeshme. Duke vepruar kështu, ai ose ajo dëshiron t’ju shtrëngojë në një vendim para se të keni kohë për të peshuar pasojat.
Strategjia: Mos iu nënshtroheni kërkesave të paarsyeshme. Nëse partneri juaj refuzon t’ju japë më shumë kohë, më mirë të kërkoni atë që ju nevojitet diku tjetër.
10. Ata ju japin trajtimin e heshtur: “Duke mos iu përgjigjur qëllimisht thirrjeve tuaja të arsyeshme, mesazheve me tekst, postave elektronike ose pyetjeve të tjera, manipuluesi supozon pushtet duke ju bërë të prisni dhe synon të vendosë dyshime dhe pasiguri në mendjen tuaj”, thotë Ni. “Trajtimi i heshtur është një lojë me kokë, ku heshtja përdoret si një formë e levave.”
Strategjia: Pasi të keni provuar komunikimin në një shkallë të arsyeshme, jepini partnerit tuaj një afat. Në situata kur alternativat nuk janë të disponueshme, një diskutim i sinqertë që adreson stilin e tij ose të saj të komunikimit mund të jetë i nevojshëm.
Eduart Tafa, Psikolog