Në vitin shkollor 2023-24 në Angli, numri i gjobave për mungesë të nxënësve arriti nivel rekord. Nga gjithsej 487,344 gjoba të vendosura, 91% ishin për pushime familjare të paautorizuara gjatë kohës së mësimit.
Këto gjoba, të njohura si njoftime për gjobë fikse (Fixed Penalty Notices), nëse nuk paguhen ose në disa raste kur janë vendosur më parë, çojnë prindërit në gjykatë. Në periudhën 2023-24, u proceduan penalisht 28,296 prindër për mungesën e fëmijëve të tyre në shkollë.
Në sistemin arsimor të Kosovës, nuk ekziston një praktikë e vendosjes së gjobave financiare për prindërit për shkak të mungesave të paautorizuara të fëmijëve të tyre në shkollë, siç ndodh në disa vende të tjera. Megjithatë, për të adresuar çështjet e disiplinës dhe mungesave të nxënësve, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë ka miratuar Udhëzimin Administrativ Nr. 06/2014, i cili përcakton Kodin e Mirësjelljes dhe masat disiplinore për nxënësit e shkollave të mesme të larta.
Ky udhëzim administrativ përmban masa disiplinore që mund të ndërmerren ndaj nxënësve në rast të shkeljeve të rregullave të shkollës, përfshirë mungesat e paarsyetuara. Masat variojnë nga vërejtjet me shkrim deri te përjashtimi i përkohshëm ose i përhershëm nga shkolla, në varësi të seriozitetit të shkeljes.
Është e rëndësishme të theksohet se, ndonëse nuk ka gjoba financiare për prindërit, shkollat dhe institucionet arsimore në Kosovë inkurajojnë bashkëpunimin me prindërit për të siguruar frekuentimin e rregullt të nxënësve dhe për të adresuar çdo problem që mund të ndikojë në pjesëmarrjen e tyre në procesin mësimor.
A ndikojnë gjobat në frekuentimin e shkollës?
Efektiviteti i gjobave për të siguruar frekuentimin është i diskutueshëm. Statistikat tregojnë se mijëra prindër janë të gatshëm të rezervojnë pushime gjatë kohës së shkollës, pavarësisht gjobave. Megjithatë, këto masa po ndikojnë në marrëdhënien thelbësore midis shkollave dhe familjeve.
Gjatë hulumtimit tim doktoral (2014-2016) mbi marrëdhëniet midis shkollave dhe prindërve, këto lidhje ishin tashmë të brishta. Pjesëmarrësit argumentonin se urdhrat e vazhdueshëm të shkollave ndërtonin një “mur tullash” në vend të një partneriteti. Zbatimi gjithnjë e më i rreptë i rregullave për frekuentimin po dobëson më tej besimin.
Historia e gjobave për mungesat shkollore
Gjobat u futën për herë të parë nga një qeveri laburiste në vitin 2004 si masë e fundit për të luftuar mungesat e pajustifikuara. Në vitin 2014, sekretari i atëhershëm i arsimit, Michael Gove, zgjeroi përdorimin e këtyre gjobave. Autoritetet lokale u inkurajuan të përdornin njoftime për gjobë për prindërit që çonin fëmijët në pushime gjatë kohës së shkollës.
Pas Gove, ministrat e arsimit, përfshirë Bridget Phillipson, kanë insistuar se çdo ditë në shkollë është e rëndësishme dhe se ka shumë pak arsye të pranueshme për mungesë. Pushimet konsiderohen të papranueshme.
Pas pandemisë, fokusi në frekuentimin e shkollës është intensifikuar për shkak të rritjes së mungesave të vazhdueshme.
Marrëdhënia midis frekuentimit dhe rezultateve në provime
Statistikat qeveritare tregojnë një lidhje midis frekuentimit dhe rezultateve në provime. Megjithatë, është e vështirë të provohet nëse mungesat shkaktojnë rezultate më të ulëta, sidomos kur merren parasysh faktorë si varfëria. Për më tepër, kur analizohen veçmas mungesat për shkak të pushimeve, nuk është vërejtur i njëjti ndikim negativ në arritjet shkollore si për mungesat e tjera.
Rritja e gjobave dhe ndikimi në marrëdhëniet shkollë-prindër
Numri rekord i gjobave në vitin e kaluar u shënua para hyrjes në fuqi të udhëzimeve të reja në gusht 2024. Tani, gjobat janë rritur nga £60 në £80 për shkeljen e parë (nëse paguhen brenda 21 ditëve) dhe në £160 për shkeljen e dytë (nëse paguhen brenda 28 ditëve). Nëse prindërit marrin dy gjoba brenda tre viteve, shkelja tjetër çon në procedim penal. Megjithatë, këshillat vendore mund të zgjedhin të fillojnë procedimin më herët.
Ndryshe nga më parë, kur kishte më shumë diskrecion dhe variacion midis autoriteteve dhe shkollave, tani të gjithë drejtorët duhet të marrin parasysh këtë qasje nëse një fëmijë mungon më shumë se pesë ditë shkollore. Prandaj, pritet që numri i gjobave dhe procedimeve të rritet.
Dyshimi dhe mosbesimi: Një marrëdhënie në krizë
Si pasojë, shkollat po inkurajohen të jenë më të rrepta ndaj mungesave për arsye shëndetësore, nga frika se prindërit mund të gënjejnë dhe të jenë në pushime. Ndërsa udhëzimet qeveritare thonë se në shumicën e rasteve fjala e prindit duhet të jetë dëshmi e mjaftueshme për sëmundjen e fëmijës, ato gjithashtu parashikojnë që të kërkohet dëshmi kur ka “dyshim të arsyeshëm për autenticitetin e sëmundjes”.
Kjo sugjeron që shkollat duhet të vënë në dyshim besimin e tyre tek prindërit, duke sjellë një prishje themelore të marrëdhënieve shkollë-prindër dhe duke shkaktuar një ngarkesë për NHS-në.
Pse prindërit zgjedhin pushime gjatë shkollës?
Pushimet gjatë kohës së shkollës shpesh shihen si një mënyrë për të kursyer para, pasi pushimet janë zakonisht më të shtrenjta gjatë pushimeve shkollore. Përveç kësaj, shumë familje mund të përballojnë një pushim vetëm nëse e marrin gjatë kohës së shkollës për shkak të krizës së kostos së jetesës.
Arsyet për marrjen e pushimeve në këtë periudhë janë të ndryshme: vizita te të afërmit jashtë vendit për një dasmë, funeral ose për shkak të një sëmundjeje terminale të një anëtari të familjes; pamundësia për të marrë leje nga puna gjatë pushimeve shkollore; dëshira për të kaluar kohë me familjarët që punojnë larg për periudha të gjata ose për të shmangur turmat për fëmijët me nevoja të veçanta.
Prishja e marrëdhënieve dhe humbja e besimit
Kur një drejtor refuzon të autorizojë një pushim të tillë, krijohet pakënaqësi midis prindërve, gjë që mund t’i shtyjë disa të zgjedhin arsimimin në shtëpi.
Shkollat kanë filluar të ofrojnë mbështetje përpara ndërhyrjeve ligjore për familjet që përballen me probleme të tjera të frekuentimit, si për shembull shmangia emocionale e shkollës. Megjithatë, ekziston shumë pak gatishmëri për të punuar me familjet që kanë nevoja komplekse për pushime.
Nevoja për partneritet të vërtetë
Partneriteti me prindërit shpesh theksohet si thelbësor për mirëqenien, përparimin dhe arritjet e nxënësve. Por, fuqia në këtë partneritet është shpesh e pabarabartë në favor të shkollave.
Prindërit dhe shkollat duhet të punojnë së bashku për të mirën e fëmijëve, duke kuptuar kontekstet e ndryshme ku jetojnë dhe punojnë. Nëse përfshirja e prindërve është thelbësore për mirëqenien dhe përparimin shkollor, atëherë nuk ia vlen të vazhdohet rruga e ndëshkimeve dhe largimit të tyre.
Autore:
Solli në shqip: PB, Prinderimi.com
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
