Elasticiteti, ose aftësia për t’u përshtatur pozitivisht në rrethana sfiduese, është thelbësore për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve. Ndërsa disa fëmijë lulëzojnë pavarësisht vështirësive, të tjerë përballen me sfida të mëdha. Si prindër, është thelbësore të kuptojmë se cilët faktorë ndihmojnë në ndërtimin e elasticitetit dhe t’u ofrojmë fëmijëve mjetet e nevojshme për të përballuar sfidat e jetës. Në këtë artikull, do të eksplorojmë konceptin e elasticitetit, ndikimet e fatkeqësive tek fëmijët dhe mënyrat praktike për të nxitur elasticitetin në fëmijërinë e hershme.
Elasticiteti përfshin aftësitë dhe mekanizmat e përballimit që i ndihmojnë fëmijët të kalojnë me sukses sfidat e jetës së përditshme. Ai përfshin gjithashtu aftësinë për t’iu përgjigjur pozitivisht fatkeqësive të mëdha ose kërcënimeve serioze.
Sipas Nina Politimou, eksperte në zhvillimin e fëmijëve në University College London, elasticiteti nënkupton “të bësh më mirë sesa pritej në rrethana të vështira”. Fëmijët elastikë nuk janë ata që nuk përjetojnë vështirësi, por ata që arrijnë t’i përballojnë ato dhe të mësojnë prej tyre.
Përvojat negative gjatë zhvillimit të hershëm mund të kenë ndikime të qëndrueshme në strukturën e trurit të fëmijës dhe mirëqenien e përgjithshme. Abuzimi mendor dhe fizik, neglizhenca, varfëria dhe problemet e shëndetit mendor tek kujdestarët janë disa nga shembujt e fatkeqësive që mund të çojnë në vonesa njohëse, probleme shëndetësore dhe çrregullime të sjelljes. Megjithatë, ashpërsia e këtyre përvojave nuk përcakton gjithmonë rezultatin e fëmijës. Disa fëmijë sfidojnë shanset dhe lulëzojnë pavarësisht rrethanave të vështira. Kjo ndodh sepse elasticiteti nuk është një tipar i lindur, por një aftësi që mund të zhvillohet me kalimin e kohës, me mbështetje dhe udhëzime të përshtatshme.
Për të nxitur elasticitetin, fëmijët kanë nevojë për të paktën një marrëdhënie të qëndrueshme dhe mbështetëse me një prind ose kujdestar të përgjegjshëm. Kjo marrëdhënie vepron si një faktor mbrojtës që i mbron fëmijët nga zhvillimi i problemeve emocionale dhe sjelljes. Për më tepër, një marrëdhënie e tillë ndihmon fëmijët të zhvillojnë aftësi thelbësore si planifikimi, vetëkontrolli dhe rregullimi i sjelljes.
Profesor Philip Fisher thekson rëndësinë e një kujdestari parësor mbështetës, duke thënë se ai bën “ndryshimin më të madh në zhvillimin e shëndetshëm”. Një kujdestar që dëgjon, kupton dhe përgjigjet me ndjeshmëri ndihmon fëmijët të ndihen të sigurt dhe të aftë për të përballuar sfidat.
Përveç një marrëdhënieje të fortë dhe mbështetëse, ekzistojnë edhe faktorë të tjerë që kontribuojnë në elasticitet. Ndërtimi i një ndjenje të vetë-efikasitetit dhe kontrollit është thelbësor për fëmijët që të ndihen të aftë për të përballuar sfidat. Kjo mund të arrihet duke i inkurajuar fëmijët të marrin vendime të vogla dhe të mësojnë nga përvojat e tyre. Gjithashtu, forcimi i aftësive përshtatëse dhe vetërregulluese ndihmon fëmijët të menaxhojnë emocionet dhe sjelljet e tyre në mënyrë efektive. Mobilizimi i burimeve të besimit, shpresës dhe traditave kulturore gjithashtu kontribuon në elasticitetin e fëmijëve duke u ofruar atyre ndjenja të përkatësisë dhe mbështetjes emocionale.
Jo çdo stres është i dëmshëm. Në fakt, situatat stresuese të menaxhueshme mund të kontribuojnë në elasticitetin e fëmijëve duke i ndihmuar ata të mësojnë të përballojnë vështirësitë. Është thelbësore që fëmijët të mësojnë se si të përballen me stresin e lehtë nën drejtimin e të rriturve mbështetës. Prindërit mund të vëzhgojnë sjelljen e fëmijëve për shenja frike ose stresi, edhe nëse ata nuk mund t’i artikulojnë emocionet e tyre. Aktivitetet e lojës, si vizatimi ose lojërat imagjinare, mund t’i ndihmojnë fëmijët të shprehin frikën dhe shqetësimet e tyre. Ruajtja e kohës së familjes, respektimi i rutinave dhe krijimi i një ndjenje stabiliteti janë gjithashtu vendimtare gjatë periudhave të stresit dhe ndryshimit.
Elasticiteti është një cilësi jetike që i ndihmon fëmijët të përballojnë vështirësitë dhe të lulëzojnë pavarësisht sfidave. Duke kuptuar faktorët që kontribuojnë në elasticitet dhe duke zbatuar strategji praktike, prindërit mund të mbështesin zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve të tyre. Fuqizimi i fëmijëve për t’u përballur me sfidat e jetës jo vetëm që i ndihmon ata të kapërcejnë pengesat aktuale, por gjithashtu i përgatit ata për sukses dhe mirëqenie në të ardhmen. Me mbështetje të qëndrueshme dhe udhëzime të duhura, fëmijët mund të zhvillojnë elasticitetin e nevojshëm për të zhbllokuar potencialin e tyre të plotë dhe për të përballuar me guxim sfidat e jetës.
Burimi: Baby College
Solli në shqip: Prinderimi.com
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
