Një baba thotë: “Nuk e di çfarë po i ndodh të birit tim? Ai ishte shumë i mirë kur ishte nëntë vjeçar. Më kujtohet kur më vinte mbrapa meje dhe m’i vendoste duart në sy që të shihte nëse e njihja dhe më kujtohet kur vinte me vrap dhe më puthte me dashuri. Ai vepronte njëjtë me nënën e tij.
Kurrë nuk mbaj mend të ketë thënë një fjalë të turpshme, mirëpo tani çdo gjë ka mbaruar! Çdo gjë është ndryshe tani. Duket se ai kënaqet shumë kur e godet motrën e vogël dhe vazhdimisht fjaloset me vëllanë e tij shtatë vjet më të madh. Kur fillojnë të grinden, jemi të sigurt se do të përdoren edhe grushtat Shpesh ndodh të hidhen gjësende në çdo drejtim. Ekziston diçka edhe më e keqe. Bashkëshortja ime e ka dëgjuar duke e sharë një shok. Oh! E kam humbur të birin, Kam dështuar në edukimin e tij.”
Fjalët e këtij prindi janë përshkrim i ankesave të shumë prindërve. Në të vërtetë shumica e baballarëve ndjejnë se fëmijët e tyre e kanë humbur butësinë në sjelljen me të tjerët, një butësi që i ka karakterizuar sa kanë qenë më të vegjël. Disa ankohen: “Biri im tani është agresiv dhe është bërë i padurueshëm. Ne nuk jemi mësuar me atë që e shohim tek ail”
Pse ndodh kjo?
Përveç disa shkaqeve personale dhe të veçanta që mund të prekin një numër të vogël të adoleshentëve, mund të përmendim pikat vijuese që mund të hedhin dritë mbi shkaqet e ashpërsisë dhe agresivitetit të adoleshentëve:
– Mospajtimet, grindjet dhe konfliktet në mes të vëllezërve dhe motrave në shtëpi janë një fenomen universal që ekziston në pothuajse të gjitha shtëpitë. Kjo ndodh sepse secili prej tyre përpiqet të theksojë ekzistencën e tij të saj dhe në mes tyre ka rivalitet për gjërat e përbashkëta në shtëpi, për shembull, vendet, mobilet, lodrat dhe pajisjet elektronike. Një faktor tjetër është se paqartësia e përgjegjësive dhe detyrave të tyre ndaj familjes do të shpie në mosmarrëveshje midis vëllezërve dhe motrave.
Kësaj ia shtojmë temperamentet e ndryshme, xhelozinë për shkak se një vëllai ose një motre i jepet një privilegj nga prindërit, ose për shkak se ai/ajo është më i toleruar. Burimet e konfliktit dhe fërkimeve janë të shumta. Ato janë të natyrshme në mesin e fëmijëve përderisa nuk shpien në keqdashje ose dëmtim fizik.
Meqenëse jeta familjare siguron një atmosferë të sigurt, kjo shpesh do t’i tërheqë fëmijët të marrin shtëpinë si një vend të tregimit të muskujve, të pazarllëqeve, fjalosjeve dhe eksperimentimit me sjellje të caktuara për të shikuar reagimin e të tjerëve. Kjo është e vërtetë për të gjithë ne. Sjellja dhe biseda jonë jashtë shtëpisë është shumë më e përmbajtur, përderisa në shtëpi jemi të shkujdesur. Për këtë arsye nuk duhet të jemi shumë të shqetësuar për këtë.
– Në mbrëmje, fëmija shpesh është i rraskapitur. Ai do të ketë shpenzuar tërë energjinë e brendshme. Nuk është çudi që ai është i prirë të jetë më tepër grindavec me të gjithë që e rrethojnë. Ky problem nuk është shumë i vështirë për t’u zgjidhur.
Disa studime shkencore kanë treguar se 10% e fëmijëve të moshës pesëmbëdhjetëvjeçare janë agresivë dhe kjo ndodh më tepër me djemtë sesa me vajzat. Studimet e tjera tregojnë se agresiviteti i adoleshentëve shpesh është reagim i frustrimit të tyre personal. Le të themi se sa më e pashëndetshme të jetë jeta familjare, aq më i lartë do të jetë agresiviteti i adoleshentit në atë familje.
– Mënyra e rritjes së fëmijëve të tyre nga prindërit shpesh është për t’u fajësuar për vrazhdësinë e fëmijëve në raport me njëri-tjetrin. Kur babai e tepron në llastimin e një fëmije duke mbyllur sytë ndaj sjelljes së keqe të tij, ai do ta përforcojë sjelljen agresive të fëmijës. Arsyeja është se kur babai i mbyll sytë ndaj disa gabimeve të fëmijës, ai e merr këtë si inkurajim për të vazhduar me atë që është duke e vepruar. Në anën tjetër, ndëshkimi i ashpër i adoleshentit për një shkelje të vogël mund të nxisë një qëndrim armiqësor në zemrën e adoleshentit për familjen e tij. Ai mund të zbrazë atë në vëllezënt dhe motrat më të vegjël në familjen e tij.
Meqenëse disa baballarë kalojnë kohë të gjatë jashtë shtëpisë, adoleshentët mund të shfrytëzojnë rastin për t’i bërë presion nënës që të lëshojë pe për disa dëshira të tij. Ai mund të bëjë shprehi të kundërshtojë gjërat dhe të sillet me arrogancë me vëllezërit dhe motrat. Të mos harrojmë se mospajtimet dhe fjalosjet midis prindërve do t’i tensionojnë fëmijët. Ata shpesh do të zemërohen dhe do të shpërthejnë me provokimin më të vogël.
Prinderimi.com
Prof. Dr. Abdul Kerim Bekkar, “Adoleshentët”
(Vështrime mbi adoleshentët, si t’i kuptojmë, si t’u qasemi dhe si të ndërveprojmë me ta)
