Në përditshmëri, vetë-qetësimi rrallë herë merr vëmendjen që meriton. Megjithatë, kjo aftësi jetësore mund të shndërrohet në një aleat të fuqishëm për përballimin e sfidave emocionale, si lëndimi, zemërimi, trishtimi apo pikëllimi. Për më tepër, vetë-qetësimi rrit elasticitetin emocional, një element thelbësor për përballimin e vështirësive të jetës. Një studim i vitit 2019 (Sar dhe Sevda, et al.) tregoi se gratë që praktikuan vetë-qetësimin ishin më të afta të adresonin nevojat e tyre emocionale, duke reduktuar ndjesinë e turpit dhe duke përmirësuar mirëqenien e tyre.
Si mësohet vetë-qetësimi?
Shumë persona mësojnë vetë-qetësimin në mënyrë natyrale nga prindërit e tyre gjatë fëmijërisë. Gjatë momenteve të vështira, prindërit e përkushtuar emocionalisht shfaqin modele qetësuese përmes veprimeve të vogla, por të fuqishme: dëgjimi me vëmendje të rrëfimeve të fëmijës, shoqërimi gjatë momenteve të frikës apo zemërimit, ose thjesht një përkëdhelje e butë në ballë. Këto veprime ngulisin në fëmijën aftësinë për të përballuar emocionet, duke i shoqëruar gjatë gjithë jetës.
Megjithatë, fëmijët që rriten nga prindër emocionalisht të larguar shpeshherë mbeten pa këtë aftësi thelbësore. Këta prindër, për shkak të përqendrimit te vetja, rraskapitjes nga sfidat ekonomike ose mungesës së ndërgjegjësimit emocional, nuk janë në gjendje të përmbushin nevojat emocionale të fëmijëve të tyre. Në disa raste, këta prindër nuk kanë përjetuar vetë modele të shëndetshme të vetë-qetësimit, duke krijuar një cikël të mungesës së mbështetjes emocionale.
Aftësia për vetë-qetësim nuk është gjë e humbur
Lajmi i mirë është se vetë-qetësimi është një aftësi që mund të mësohet edhe në moshë të rritur. Ky proces shpesh përfshin vetë-zbulimin, eksperimentimin me strategji të ndryshme dhe analizimin e rezultateve. Përmes këtij udhëtimi, individi jo vetëm që mëson të menaxhojë emocionet, por edhe zhvillon një lidhje më të thellë me veten.
Katër hapa për të mësuar vetë-qetësimin
- Krijoni një listë strategjish qetësuese. Mendoni për aktivitete që ju bëjnë të ndiheni të qetë dhe të balancuar.
- Identifikoni momentet kur emocionet janë më të forta. Ky është momenti i duhur për të testuar strategjitë tuaja.
- Eksperimentoni me strategji të ndryshme. Provoni metoda të ndryshme për situata të ndryshme dhe mbani shënim ato që funksionojnë më mirë.
- Rishikoni dhe përmirësoni listën tuaj. Përfshini ide të reja dhe eliminoni ato që nuk kanë efekt.
Shembuj të strategjive të vetë-qetësimit
- Shkruani ndjenjat tuaja.
- Bëni një dush ose banjë relaksuese.
- Dëgjoni muzikë që ju frymëzon.
- Ushtroni aktivitet fizik.
- Bisedoni me një mik të besuar.
- Meditoni ose praktikoni frymëmarrje të thellë.
- Shikoni një film apo shëtisni në natyrë.
Dy strategji universale
- Bisedoni me veten. Të flasësh me veten me qetësi dhe arsyetim mund të jetë një nga mjetet më të fuqishme të vetë-qetësimit. Përsëritja e frazave pozitive dhe realiste, si “Kjo ndjenjë është e përkohshme” apo “Do të mësoj nga kjo dhe do të eci përpara,” mund të sjellë një ndjenjë qetësie dhe ekuilibri.
- E qara. Studimet kanë treguar se e qara është një mekanizëm natyral për të rregulluar emocionet dhe për të rikthyer ekuilibrin fiziologjik, duke reduktuar stresin dhe rrahjet e zemrës.
Pse vetë-qetësimi është jetik
Pavarësisht sfondit familjar, aftësia për të menaxhuar emocionet është e domosdoshme për të përballuar jetën. Praktikimi i vetë-qetësimit mund të ndërtojë një themel të fortë për elasticitetin emocional, duke ju ndihmuar të kaloni kohë të vështira me forcë dhe besim në veten tuaj. Shkruani, qani, flisni me veten – përvetësoni këtë aftësi të fuqishme dhe lejojeni të jetë udhërrëfyesi juaj për një jetë më të ekuilibruar dhe të qëndrueshme.
© Jonice Webb, Ph.D.
Përshtati në gjuhën shqipe: Perparim Blakaj
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
