Pikat kryesore:
- Rritja e fëmijëve intelegjentë është më e thjeshtë nga sa e kuptojnë shumë prindër.
- Nuk ka të bëjë me blerjen e lodrave të shtrenjta, ofrimin e aktiviteteve akademike duke filluar që në foshnjëri ose dërgimin e fëmijës tuaj në një shkollë të shtrenjtë.
- Ka të bëjë me kujdesin e duhur për veten dhe ngadalësim, në mënyrë që të jeni të dashur dhe të pranishëm.
- Bëjini të gjitha këto gjëra të mira për dhe me fëmijën tuaj që nga lindja, ose filloni t’i bëni që tani, kudo që të jeni në procesin e prindërimit.
Fokusi kryesor i hulumtimit, ligjërimit dhe shkrimit tim ka qenë i fokusuar në fëmijë me dhunti/talent (giftedness)*, por unë në fakt nuk e cmoj inteligjencën mbi tiparet e tjera. Në fakt, atributet që i vlerësoj më së shumti janë mirësia, integriteti, sensi i humorit dhe mencuria, asnjëra nga ta cilat nuk kërkojnë një IQ të lartë.
Megjithatë, inteligjenca është e rëndësishme. Një mendje e mirë-zhvilluar dhe e mirë-disiplinuar përmban avantazh në shumicën e aktiviteteve njerëzore, nga shkolla te puna deri te marrëdhëniet me të tjerët. Duke u bazuar në hulumtimet e fundit në fushën e inteligjencës, do të paraqes në këtë artikull përfundimet e mia mbi implikimet praktike për prindërit që duan të mbështesin zhvillimin e intelegjencës tek fëmijët e tyre.
- Gjithçka fillon me ty
Kujdesu për veten në mënyrë që të kujdesesh mirë për fëmijën tënd. Kur e bën të ditur për vetën që është në rregull të mos jesh perfekt dhe poashtu mirëpret gabimet e tua si mundësi për të mësuar, ti je duke e ndihmuar edhe fëmijën tënd për të përparuar në cdo mënyrë.
- Shfaqi fëmijës tënd dashuri me bollëk
Ji i besueshëm dhe vazhdimisht i ngrohtë. Ji i sjellshëm dhe i durueshëm. Mbaje fjalën e dhënë në cdo rast.
- Dëgjo, por dëgjo me të vërtetë
Përgjigju pyetjeve të fëmijëve tuaj, kushtojini vëmendje kurioziteteve dhe jini të pranishëm në shqetësimet e tyre.
- Sigurohu që ka shumë kohë për lojëra
Mbani në mendje që loja është aktiviteti kryesor në periudhën e fëmijërisë. Ajo është puna më thelbësore për zhvillimin e trurit të fëmijës (të paktën deri 7 vjeç) sesa koha e kaluar në gjëra që ngjajnë me të mësuarin akademik. Loja e stimulon akoma më shumë procesin e zgjuarsisë.
- Stimulo të gjitha shqisat e fëmijës tuaj
Nga lindja e tutje, jepi fëmijës mundësi për të eksploruar duke përdorur të gjitha shqisat e tij. Kur duket që ata janë vecanërisht të interesuar në dicka, ndihmoji të gjejnë mënyra për të mësuar më shumë rreth asaj teme.
- Modelo dhe mësoji si t’i menaxhojnë emocionet
Rregullimi emocional, vetë-kontrolli, këmbëngulja dhe ngulmimi, janë të gjitha më të rëndësishme se IQ për të pasur sukses në cdo fushë të jetës. Mësoji fëmijës tënd teknika të relaksimit si frymëmarrja “mindful”, dhe sigurohu që ata kanë mjaftueshëm balance në jetën e tyre, duke përfshirë kohë në natyrë, por edhe kohë që nuk “ bëjnë asgjë”, por e kalojnë thjesht duke “endërruar”.
- Kushtoji vëmendje zhvillimit fizik të fëmijës tuaj
Sigurohu që fëmija yt ka ushqim të pasur, mjaftueshëm gjumë dhe shumë aktivitet fizik (preferohet në ambient të hapur). Të gjitha këto janë ndërtues të rëndësishëm për zhvillimin e trurit.
- Ushqe kreativitetin e fëmijës tuaj
Jo vetëm që kreativiteti ngjall jetën dhe të mësuarin, por është një mjet i mrekullueshëm për shërimin emocional dhe të shprehurit e vetes.
Bëji të gjitha këto gjëra, duke filluar nga lindja e fëmijës tënd, dhe ti do jesh duke ushqyer inteligjencën e tij. Por, nëse fëmija yt është pesë, dhjetë apo pesëmbëdhjetë vjeç dhe ti si prind për një arsye nuk ke qenë i përfshirë në këtë mënyrë në rritjen e tij, kjo nuk është edhe fundi i botës. Studimet e fundit për trurin tregojnë që ka një shans dhe mundësi shumë të fortë për ndryshimin e trurit dhe zhvillimin e tij gjatë gjithë jetës, përmes një mekanizmi të quajtur “plasticiteti nervor”. Nga lindja e deri në moshën e pjekur, truri zhvillohet kur ne ndërveprojmë me botën, kur përfshihemi në aktivitete kuptimplota, dhe kur e sfidojmë vetveten për të vazhduar të mësuarit.
Shumë prindër surprizohen kur mësojnë se sekretet e të rriturit fëmijë të zgjuar janë kaq të zakonshme dhe “të kohës së vjetër”. Ata nuk janë diçka tjetër veçse këshillat: duaje fëmijën tënd, ji i mirë dhe i durueshëm me të, sigurohu të kenë kohë për lojë dhe të flenë mjaftueshëm. Në të vërtetë, duket që të ndërtuarit e trurit dhe të ndërtuarit e njeriut janë e njëjta gjë.
Nga: Dona Matthews Ph.D
Referenca
Siegel, D. J., & Bryson, T. P. (2021). The Power of Showing Up: How Parental Presence Shapes Who Our Kids Become and How Their Brains Get Wired. Penguin RandomHouse.
Përktheu: Perparim Blakaj
Prinderimi.com
