Si mund t’i mbrojë familja fëmijët adoleshentë nga shokët e këqij?
1. Është me rëndësi që kur të hulumtojmë për llojin e shokëve me të cilët shoqërohet i biri/e bija jonë të mos nxitojmë në mendime të këqija për atë shok, e as të jemi të ashpër në gjykimin tonë. Ne nuk duhet që në përpjekjen tonë për t’i mbrojtur fëmijët nga personat e këqij, të përdorim kritere shumë të ashpra deri në një pikë që adoleshenti e gjen veten pa asnjë shok. Kjo do të ishte frustuese dhe e dhimbshme. Shoku i fëmijës tënd adoleshent le të jetë i të njëjtit nivel me të birin të bijën tënde ose më i mirë.
2. Mënyra më e mirë për të mbrojtur adoleshentin nga shokët e këqij është t’u gjenden atyre shokë të mirë dhe të aftë. Hulumtimet kanë treguar se për të larguar adoleshentin nga kthetrat e grupeve të këqija, është mirë të gjendet një shok i mirë për të. Nisur nga ky parim duhet të bëjmë një plan strategjik për të zgjidhur shok për vetveten, meqë një ditë fëmijët e tyre mund të bëhen shokët e fëmijëve tanë. Gjithashtu duhet të mendojmë për lagjen në të cilën do të jetojmë, nuk ka dyshim se fëmijët tanë do të përzihen me fëmijët e lagjes dhe mund të jenë duke mësuar në shkollën e njëjtë.
Një gjë që disa prindër e bëjnë është t’i dërgojnë fëmijët në kurse të Kur’anit ku fëmijët mësojnë të lexojnë dhe memorizojnë Kur’anin e shenjtë në xhami. Kjo mund t’i mbrojë fëmijët nga shoqërimi me shokë të padëshiruar dhe nga mjedisi i tyre, sepse në një mjedis të besimit dhe moralit të mirë nuk mund të lulëzojnë shokët e tillë. Kurset e përmendura bëjnë edhe ekskursione brenda dhe jashtë vendit dhe bëjnë aktivitete si kampingje etj. Tërë kjo është e dobishme për adoleshentët të cilët mund të korrin përfitime të çmueshme nga këto aktivitete. Gjithashtu ka grupe të shokëve të rritur, të cilët organizojnë aktivitete kulturore, atletikë dhe rekreacione dhe i angazhojnë fëmijët në to. Familjet në këtë rast i inkurajojnë fëmijët e tyre dhe kjo është shumë frytdhënëse.
3. Shumë baballarë kërkojnë tutorë ose kujdestarë për fëmijët e tyre. Ata përpiqen të zgjedhin një person të mençur dhe të mirë për këtë detyrë. Një person i tillë do të shoqërohet dhe përzihet me fëmijët dhe mund t’i jap babait një përshkrim të mirë të sjelljes së fëmijëve.
4. Do të ishte ide e mirë të inkurajohej adoleshenti të zgjeronte rrethin e shoqërisë në një mënyrë që nuk ndikon negativisht në studimet e tij të saj. Logjika e kësaj është se kur t’i kenë dhjetë ose pesëmbëdhjetë shokë, gjasat janë më të mëdha që dy ose tre prej tyre të kenë vlerat e njëjta me fëmijët tanë, si dhe edukatën e njëjtë. Nëse kjo nuk është e arritshme, atëherë të jemi shumë më të kujdesshëm për fëmijët që kanë pak shokë, sepse nëse një adoleshent ka vetëm një ose dy shokë, atëherë ndikimi i tyre te fëmija do të jetë shumë më i madh. Andaj duhet të sigurohemi që ata të jenë shokë të mirë.
5. Disa adoleshentë tërhiqen nga djemtë e këqij ose bien pre e tyre, vetëm për shkak të ndjenjës së tyre të mërzisë. Kjo ka ardhur si pasojë e cilësisë së ulët në shumë shkolla. Ato po u mundësojnë nxënësve të kalojnë klasat dhe të marrin notat më të larta me pak përpjekje. Prandaj është e rëndësishme që të rinjve t’u gjenden aktivitete për ta mbushur kohën e tyre. Është ide e mirë për shembull t’i angazhojmë adoleshentët në aktivitete humanitare, të regjistrohen në kurse shkencore, duke u përpjekur që të zhvillojnë ndonjë fushë ose të fokusohen në përvetësimin e një shkathtësie të dobishme. Prindërit mund të shohin si të përshtatshëm angazhimin e fëmijëve të tyre në një punë për dy ose tri orë në ditë. Ky është një opsion shumë i përshtatshëm kur familja është në gjendje të dobët financiare, sidomos gjatë pushimit të verës. Koha e lirë i ka çuar në shthurje shumë të rinj, prandaj duhet të gjejmë diçka të dobishme për ta mbushur kohën e tyre.
6. Përpiqu t’i pyesësh fëmijët për reagimet dhe komentet për veten dhe për sjelljen e shokëve të tyre. Kjo do të ndihmojë të zbulojnë qëndrimet e tyre për gabimet e shokëve dhe të konsolidojë vlerat dhe parimet e caktuara në mendjet e tyre. Pasi t’i dëgjosh, mund të iniciosh një debat lidhur me pikat që janë ngritur duke dhënë vlerësimet tua sa herë që mendon se është e përshtatshme. Disa pyetje të sugjeruara janë:
- Cili do të ishte reagimi juaj nëse zbulon se shoku juaj pi duhan?
- Çfarë mendon për shokun tënd nëse zbulon se ai viziton faqe pornografike në internet?
- Nëse shoku të kërkon ndihmë për të mashtruar në provim si do t’i përgjigjesh
- Një shok i ngushtë të kërkon hua një shumë të madhe parash dhe t’i i jep atë pa dijen e prindit se ajo është për një shok. Si do të ishte reagimi yt?
- Një shok të kërkon të prishesh me shokët e tjerë ose të shpifesh ndaj tyre. Cili do të ishte reagimi yt?
Prinderimi.com
Prof. Dr. Abdul Kerim Bekkar, “Adoleshentët”
(Vështrime mbi adoleshentët, si t’i kuptojmë, si t’u qasemi dhe si të ndërveprojmë me ta)
