Adoleshentët, djem dhe vajza kanë shumë padjallëzi dhe pastërti, të cilat janë të mishëruara në pikëpamjen e tyre ideale për jetën dhe gjërat e gjalla. Adoleshenti do të lexojë në shkollë për pastërtinë, sjelljen e mirë, thënien e së vërtetës, mirësinë, kursimin, menaxhimin e mirë dhe për shumë sjellje të mira. Ata do të jenë në një gjendje të ndërveprimit me tiparet e tilla, mendërisht dhe emocionalisht. Pa dyshim se ata do të jenë të aftë të kritikojnë të tjerët për mosveprim në pajtim me atë që e konsiderojnë sjellje korrekte.
Situata 1
Një adoleshentë po ha një shujtë me familjen e tij dhe papritmas bën një reagim nevrik. Kur e pyet babai se çka ka ndodhur, ai nuk përgjigjet. Mirëpo, pas insistimit ai thotë se vëllai i tij më i madh ha tepër shpejt dhe kjo nuk është prej edukatës së ngrënies.
Situata 2
Kemi një vajzë, e cila e përplas derën e dhomës së saj kur hyn brenda, një shenjë e hidhërimit ekstrem. Pastaj shpërthen në vaj. Del që arsyeja për sjelljen e saj është se vëllai i saj i ka bërtitur dhe e ka urdhëruar që ta mbaronte bisedën telefonike me shoqen e saj menjëherë, sepse i duhej telefoni; ajo është e sigurt se shoqja ka dëgjuar dhe është çuditur me sjelljen e vëllait të saj me të.
Situata 3
Pastaj kemi një vajzë tjetër, e cila i bërtet nënës që ka pritur një vizitor me përparësen e kuzhinës, një veprim që bie në kundërshtim me edukatën e pritjes së vizitorëve. Idealizimi i adoleshentëve mund të shkojë tepër larg, sidomos kur nuk dinë ku të ndalen në kritikën e tyre ndaj të tjerëve, sidomos të familjes që po i rrit ata. Njëherë një adoleshent kishte nevojë një shumë të madhe të parave që i duhej menjëherë, kështu ai ia kërkoi babait. Kur babai i tha se paratë nuk i kishte për momentin, por brenda dy ditëve do t’i jepte, djali i bërtiti: “Të kam treguar se do të më nevojitet një shumë parash brenda një kohe dhe ti më ke premtuar se do të m’i japësh në çfarëdo kohe?”
Mund të themi se shumë prej fërkimeve të adoleshentëve me familjen ose mësuesit burojnë nga përmbajtja ndaj idealizimit të tepruar dhe qasja e rreptë ndaj gjërave. Natyrisht se kjo vjen si shkak i asaj se adoleshenti nuk mund të shohë hendekun që e ndan teorinë nga praktika. Ata nuk i perceptojnë të gjitha kuptimet e ndryshme të fjalëve, e as konotacionet e tyre shoqërore. Ata ende nuk e kanë përfituar shkathtësinë e nevojshme të vlerësimit të rrethanave që i shtyjnë njerëzit të sillen në një mënyrë të caktuar.
Një faktor tjetër për konfrontim midis adoleshentëve dhe familjes së tyre ose shoqërisë është se ata janë kryesisht tepër të shpejt në perceptimin e rrezikut. Ata shpejt do të arrijnë në përfundim se kanë dështuar në një intervistë, janë dukur keq para dikujt, ose kanë qenë të pasjellshëm në fjalë me dikë. Ata janë të shpejtë të parashikojnë se një kolaps i pashmangshëm ka gjasë të ndodhë. Kjo është pjesë e caktimit të vlerave absolute ndaj gjërave. Zakonisht të rinjtë nuk i shohin gjërat nga të gjitha këndet, e as nuk e përfytyrojnë relativitetin e gjërave. Ky idealizim i adoleshentit jo vetëm që i bën të kritikojnë pavend dhe ndoshta mjaft rreptë, por gjithashtu ai është burim i frikës dhe shqetësimit për ta. Adoleshentët shpesh janë tepër të rreptë me vetveten. Ata mund të mos i falin vetes atë që e kanë bërë.
Ajo që arrijmë si përfundim është se adoleshenti nuk është pjekur mjaft intelektualisht dhe emocionalisht dhe kjo qëndron mbrapa ide- alizmit të tepruar. Mirëpo, mund të shtojmë se ky idealizim nuk është vetëm një gjë negative, sepse ka anë pozitive. Ai ka rol në rizgjimin e familjes dhe shoqërisë në përgjithësi për shumë gabime të rëndomta. Në të njëjtën kohë, ai zgjon te adoleshentët prirjen për t’i parë tiparet e mira dhe të këqija. Ata janë mjaft kureshtarë për të dalluar të mirën nga e keqja. Kjo mund të ndihmojë adoleshentin të bëhet një anëtar efikas dhe i ndritshëm i familjes.
Prinderimi.com
Prof. Dr. Abdul Kerim Bekkar, “Adoleshentët”
(Vështrime mbi adoleshentët, si t’i kuptojmë, si t’u qasemi dhe si të ndërveprojmë me ta)
