A e dini se çfarë e shkakton zhurmën që dëgjoni pas një kërcitje? Dhe pse e krijon kjo ndjenjën e lehtësimit? A është kjo një praktikë pa rrezik? Figaro zbulon pjesën e fshehtë fiziologjike të kërcitjes së kyçeve.
Të kërcasësh shpinën apo qafën është një rutinë mjaft e shpeshtë. Duke u zgjuar, mbas sportit apo edhe në punë, ky lloj veprimi është bërë i zakonshëm e që shpesh e bëjmë me pavetdije. Dhe duke qenë se ofron një ndjenjë të këndshme në këso momente, ne priremi të mendojmë se ky gjest është i dobishëm, ose të paktën krejtësisht i padëmshëm. Por a është vërtet e sigurt kjo formë e “vetë-manipulimit”? Në disa raste, dhimbja që mendoni se po e lehtësoni mund të vijë nga një problem kyç. Diskutim me Dr Steffen Queinnec, kirurg ortoped dhe traumatolog në Institutin e Shpinës në Paris (IDR).
Pse të bënë të ndihesh mirë kërcitja e shpinës ose e qafës?
Kërcitja është një fenomen fiziologjik që e bëjmë për të lehtësuar tensionin, por që mund të ndodhë edhe në mënyrë të pavullnetshme, për shembull pas shtrirjes. Ndjesia që pason është e këndshme “thjesht sepse muskujt dhe ligamentet rreth zonës relaksohen papritur”, shpjegon Dr. Queinnec. E keqja është se mund ta bëjmë zakon, duke na bërë ta përsërisim vazhdimisht.
Çfarë ndodh në trupin tonë?
Para së gjithash, duhet të dini se disa nyje në trupin tuaj, si ato në shpinë, qafë dhe duar, përmbajnë gaz. Këto nyje formojnë një kapsulë të veshur me një membranë dhe të mbushur me një lëng të quajtur “lëng synovial” ose “sinovium”. Ky lëng siguron lubrifikimin e kërcit artikular dhe ndihmon në mbrojtjen e kockave duke shmangur fërkimin gjatë lëvizjes. Gjendet ose në formë të tretur ose të gaztë në varësi të ndryshimeve të presionit që ushtrohet mbi të.
Në rastin e kërcitjes është një fenomen i dekompresionit të gaztë, i quajtur “kavitacion”, i cili ndodhet në nyje. “Duke shtrirë kyçin, presioni i lëngut sinovial ulet derisa të arrijë një prag kritik. Në këtë kohë, formohen flluska të vogla gazi dhe kapsula e nyjes zgjerohet. Prandaj vihet nën tension. Pikërisht atëherë receptorët neurologjikë në nivelin e membranës artikulare dërgojnë një sinjal në tru që thotë “Jam në tension, është e dhimbshme, duhet të reagojmë”, përshkruan Dr. Steffen Queinnec. Për t’u mbrojtur nga dhimbja, truri do të kontraktojë nyjen, gjë që bën që flluskat e vogla të gazit të shpërthejnë papritmas, dhe duke “shpërthyer”, këto flluska të vogla prodhojnë një zhurmë: është kërcitja e famshme që ju dëgjoni! Rezultati është një ribalancim i presionit të kyçeve dhe rrjedhimisht zhdukja e dhimbjes.
A është vërtet mirë të kërcasësh nyjet?
Sigurisht që ndihemi më mirë pas një kërcitjeje të mirë të shpinës, por ky lehtësim është vetëm momental. “Ne mund ta bëjmë herë pas here. Nga ana tjetër, kryerja e ushtrimeve me qëllim të veçantë për të kërcitur shpinën ose qafën nuk rekomandohet sepse disa veprime janë të këqija”, paralajmëron kirurgu. Në fakt, kërcitja shkakton stres të konsiderueshëm në kërc. Qoftë shpina, qafa apo gishtat, kjo në një afat të gjatë mund të krijojë dëmtim të kërcit apo edhe ligamenteve rreth kyçit / nyjes. Komplikacioni më i shpeshtë është konsumimi i parakohshme i kyçeve.
Në raste të qafës, ekziston rreziku i një ‘’aksidenti’’ vaskular, sepse në nivelin e rruazave cervikale ndodhen arteriet cerebrale. “Këto arterie janë shumë të ndjeshme ndaj rrotullimeve të kokës: një kërcitje shumë e papritur e qafës mund të shkaktojë atë që ne e quajmë diseksion. Edhe nëse ky ndërlikim është i jashtëzakonshëm, ne duhet të jemi të kujdesshëm,” paralajmëron Dr. Queinnec. Për këtë arsye, kërcitja e qafës duhet të kryhet me patjetër nga një specialist pas një imazhi të qafës. Dhe nëse dhimbja e shpinës ose e qafës kthehet në mënyrë kronike, është gjithmonë më mirë të konsultoheni me një mjek.
Dhimbja e shpinës ose e qafës është kronike: cili është shkaku?
Mund të jetë një hernie diskale, osteoartriti i kyçeve (nyje të konsumuara), tension i rëndë i muskujve apo edhe qëndrim i dobët. Qëndrimi ulur ose gjysmë shtrirë vazhdimisht para ekranit promovon patologji të pozicionit, domethënë dhimbja shfaqet vazhdimisht, sepse ju keni bërë zakon të qëndroni në pozicione të këqija për një kohë të gjatë.
Në të njëjtën kohë, specialistët janë të shqetësuar për përdorimin intensiv të pajisjeve të mençura: nuk është e ende evidente, porse shikimi i vazhdueshëm në telefonin tuaj ka shumë pasoja në shpinën. Ne flasim për “sindromën e tekstit” që quhet edhe “text neck”. “Qëndrimi me kokën të përkulur për një kohë të gjatë, veçanërisht kur shikojmë telefonat ose tabletët tanë, shkakton tendosje të tepërt në kokë. Ky tension në qafë vie si shkak i zgjerimit të shtyllës kurrizore dhe mund të shkaktojë dhimbje. », shpjegon doktori.
Si të kuroni një varësi?
Ndalimi i kërcitjes së shpinës nuk është i lehtë, veçanërisht nëse ju është bërë zakon prej disa vitesh. Zgjidhja më e mirë është të shkoni te mjeku, veçanërisht nëse dhimbja juaj shtrihet edhe në pjesë të tjera të trupit, si krahët. Sipas Dr. Queinnec, “kjo mund të jetë një shenjë e një patologjie të vërtetë që do të duhet të trajtohet. Për shembull, nëse është një patologji muskulare, mund të ofrojmë rehabilitim me një fizioterapist në mënyrë që pacienti të ketë të njëjtën ndjenjë relaksi, por me ushtrime të përshkruara nga një specialist.”
Nëse kjo vie si shkak i qëndrimit të keq, mjeku juaj do të jetë në gjendje ta zbulojë këtë duke ju bërë pyetje në lidhje me zakonshmërit tuaja të punës, kohën që kaloni në aktivitet fizik dhe kohën e kaluar ne ekrane. Në këtë rast, do t’ju këshillohet të përpiqeni të ndryshoni qëndrimet tuaja, për shembull duke inkurajuar veten të uleni kur punoni në shtëpi, duke investuar në një karrige zyre më të rehatshme apo edhe duke ju mësuar të bëni disa ushtrime fizike.
Autore: Elisa Doré
Perkthyer nga : Jetlire Maloku, Prinderimi.com
