Fëmijëria shpesh idealizohet si periudha më e lumtur e jetës, pa përgjegjësi dhe pa shqetësime financiare apo detyrime ditore. Megjithatë, realiteti i sotëm tregon se fëmijët nuk janë imunë ndaj stresit dhe ankthit. Në fakt, fëmijëria moderne është më sfiduese se kurrë më parë, e mbushur me presione sociale dhe akademike që shpesh kalojnë pa u vënë re.
Sipas organizatës “YoungMinds”, e cila fokusohet në shëndetin mendor të fëmijëve, 1 në 10 fëmijë të moshës 5 – 16 vjeç përjetojnë probleme të shëndetit mendor, përfshirë stresin, depresionin dhe ankthin. Kjo do të thotë se mesatarisht 3 fëmijë në çdo klasë ballafaqohen me këto vështirësi, ndërsa numri i tyre vazhdon të rritet me ritme alarmante.
Fëmijët, njësoj si të rriturit, përjetojnë stres dhe ankth nga situata të ndryshme. Burimet e stresit mund të jenë të shumta: bulizmi, divorci i prindërve, shpërngulja në një vendbanim të ri, presioni nga bashkëmoshatarët dhe madje edhe ngarkesa akademike. Duke qenë se fëmijët shpesh nuk dinë si t’i shprehin ndjenjat e tyre me fjalë, është thelbësore që prindërit të jenë të vëmendshëm ndaj shenjave që tregojnë se diçka nuk po shkon mirë.
Shenjat paralajmëruese të depresionit te fëmijët:
Refuzimi për të shkuar në shkollë
Është normale që ndonjëherë fëmija të mos ketë dëshirë të shkojë në shkollë, por nëse kjo bëhet e zakonshme, mund të jetë tregues i një problemi më të thellë. Shkaku mund të jetë stresi nga detyrat, testet ose, në rastin më të keq, bulizmi nga bashkëmoshatarët.
Rënia e notave akademike
Një ndryshim i papritur në performancën akademike është një tjetër shenjë alarmuese. Nëse një fëmijë që zakonisht ka nota të larta fillon të marrë nota të ulëta pa ndonjë arsye të dukshme, kjo mund të jetë shenjë e depresionit ose stresit të vazhdueshëm. Prindërit duhet të bashkëpunojnë me mësuesit për të kuptuar më mirë situatën dhe për të gjetur zgjidhje.
Ndryshimet në shprehitë e ushqimit
Ashtu si të rriturit, fëmijët shpesh reflektojnë stresin përmes shprehisë së ushqimit. Disa mund të hanë më shumë se zakonisht si mënyrë për t’u ngushëlluar, ndërsa të tjerët mund të humbasin oreksin plotësisht. Të dyja këto ekstreme mund të jenë sinjale të qarta të shqetësimeve emocionale.
Problemet me gjumin
Fëmijët që përjetojnë stres ose depresion shpesh kanë vështirësi për të fjetur ose flenë pa cilësi. Ata mund të zgjohen shpesh gjatë natës ose të kenë ëndrra të këqija të përsëritura. Kjo mungesë e gjumit cilësor mund të ndikojë negativisht në humorin dhe përqendrimin e tyre gjatë ditës.
Çfarë mund të bëjnë prindërit?
Është e rëndësishme që prindërit të jenë të vëmendshëm ndaj këtyre shenjave dhe të ndërhyjnë në kohë. Duke krijuar një ambient të sigurt dhe mbështetës ku fëmija ndihet i lirë të shprehë emocionet e tij, prindërit mund të ndihmojnë në parandalimin e përkeqësimit të gjendjes emocionale.
Nëse shqetësimet vazhdojnë, është e këshillueshme të kërkohet ndihmë profesionale nga psikologë ose këshilltarë të shëndetit mendor për fëmijë. Depresioni dhe ankthi te fëmijët janë çështje serioze, por me ndërhyrjen e duhur, fëmijët mund të gjejnë rrugën drejt shëndetit të mirë emocional dhe një fëmijërie më të lumtur./Zëri
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
