Në një shkollë në Essex, një 11-vjeçar u ndalua kohët e fundit pasi nuk arriti të merrte 90% në detyrat e matematikës, duke shënuar vetëm 81%. Ky vendim pasqyron një tendencë në rritje në shkollat e Anglisë për përdorimin e masave të rrepta ndëshkuese. Ndërsa më parë ndëshkimet përdoreshin kryesisht për sjellje të papërshtatshme, tani po përdoren edhe për të nxitur performancën akademike.
Kjo qasje shfaqet në një klimë ku shkollat po i japin gjithnjë e më shumë përparësi rezultateve të larta. Raporti i vitit 2019 nga Timpson për përjashtimet shkollore në Angli theksonte se disa shkolla përjashtonin nxënësit për të përmirësuar mesataret akademike, duke larguar ata që konsideroheshin si “pengesa” për suksesin e shkollës.
Megjithatë, hulumtimet në psikologjinë arsimore sugjerojnë se kërcënimi i sanksioneve nuk është mënyra më efektive për të motivuar nxënësit. Në vend të kësaj, ka metoda më të suksesshme që fokusohen në mbështetjen dhe frymëzimin e nxënësve për të arritur potencialin e tyre maksimal.
Presioni i performancës dhe ndikimi në shkolla
Që nga miratimi i Aktit të Reformës së Arsimit të vitit 1988, sistemi arsimor në Angli është transformuar në një treg konkurrues ku shkollat përpiqen të tërheqin prindërit dhe nxënësit duke ofruar rezultate të larta akademike. Tani, prindërit mund të krahasojnë shkollat bazuar në statistika të detajuara, duke përfshirë përparimin e nxënësve, kalimet në provimet GCSE për anglisht dhe matematikë, si dhe përqindjen e atyre që vazhdojnë arsimin ose punësohen pas përfundimit të shkollës.
Megjithëse qëllimi fillestar ishte përmirësimi i cilësisë së arsimit dhe rezultateve të nxënësve, kjo qasje e bazuar në rezultate ka ndryshuar mënyrën se si funksionojnë shkollat. Shkollat që nuk përmbushin standardet e kërkuara përballen me pasoja të rënda, përfshirë inspektime të shtuara nga Ofsted-i, shkarkimin e drejtorëve dhe kalimin nën kontrollin e trusteve akademike.
Këto masa të rrepta llogaridhënieje kanë nxitur shumë shkolla të adoptojnë politika të ashpra disiplinore për të arritur rezultate të larta. Nxënësit që konsiderohen si “problematikë” ose që nuk arrijnë standardet e kërkuara, shpesh ndëshkohen ose përjashtohen, duke krijuar një mjedis arsimor të bazuar në frikë dhe presion.
Efektet psikologjike te nxënësit
Rritja e presionit për arritje akademike dhe përdorimi i ndëshkimeve për performancë të dobët mund të ndikojë negativisht në motivimin dhe mirëqenien psikologjike të nxënësve. Kur nxënësit ndihen të kërcënuar nga ndëshkimi për dështimin akademik, ata shpesh zhvillojnë strategji mbrojtëse për të ruajtur vetëvlerësimin e tyre. Për shembull, disa mund të ulin përpjekjet e tyre ose të shmangin detyrat, duke u përpjekur të justifikojnë performancën e dobët me mungesën e përpjekjes dhe jo me mungesën e aftësive.
Ndjenja e vazhdueshme e dështimit mund të çojë në “pafuqinë e mësuar,” një gjendje ku individët besojnë se përpjekjet e tyre nuk kanë ndikim në rezultatet e tyre. Kjo mund të çojë në një mungesë motivimi dhe një qëndrim të dorëzuar ndaj sfidave akademike, duke ulur përfshirjen në mësim dhe dëshirën për të mësuar.
Përveç kësaj, ndëshkimet e ashpra mund të dëmtojnë ndjenjën e përkatësisë së nxënësve në mjedisin shkollor. Kur nxënësit ndihen të nënvlerësuar dhe të frikësuar nga ndëshkimi, ata mund të shkëputen emocionalisht dhe socialisht nga shkolla, gjë që mund të ndikojë në rezultatet e tyre akademike dhe zhvillimin personal.
Një qasje alternative: mbështetja e motivimit të brendshëm
Teoria e vetëvendosjes, një teori psikologjike për motivimin, sugjeron se njerëzit kanë nevojë për tre elemente kryesore për të qenë të motivuar dhe të angazhuar në mënyrë efektive: kompetencë, autonomi dhe përkatësi. Kur nxënësit ndihen të aftë, kanë kontroll mbi veprimet e tyre dhe ndihen të lidhur me mjedisin e tyre shkollor, ata kanë më shumë gjasa të jenë të motivuar dhe të përfshihen në mësim.
Në vend që të përdorin ndëshkime të ashpra, shkollat mund të përqendrohen në krijimin e një mjedisi mbështetës që i nxit nxënësit të ndihen të vlerësuar dhe të inkurajuar. Vendosja e qëllimeve të arritshme dhe sigurimi i feedback-ut konstruktiv mund të rrisë ndjenjën e kompetencës së nxënësve.
Për të promovuar autonominë, shkollat mund t’u japin nxënësve zgjedhje në lidhje me mënyrën se si të përmbushin detyrat e tyre, duke i lejuar ata të shprehin pikat e tyre të forta dhe interesat personale. Për shembull, nxënësit mund të zgjedhin formatin e projekteve të tyre ose mënyrën e dorëzimit të detyrave të shtëpisë.
Gjithashtu, krijimi i një mjedisi të bazuar në respekt dhe përkujdesje, ku nxënësit ndihen të pranuar dhe të përfshirë, mund të rrisë ndjenjën e përkatësisë. Nxënësit që ndihen të lidhur me mësuesit dhe bashkëmoshatarët e tyre kanë më shumë gjasa të angazhohen në mënyrë aktive dhe të përpiqen për sukses akademik.
Nga ndëshkimi drejt mbështetjes së nxënësve
Në një sistem arsimor të fokusuar në rezultate të matshme dhe konkurrencë të lartë, është sfiduese për shkollat të gjejnë një ekuilibër midis mbajtjes së standardeve të larta dhe mbështetjes së motivimit të nxënësve. Megjithatë, ndryshimi i fokusit nga ndëshkimi dhe presioni drejt mbështetjes së nevojave individuale të nxënësve mund të krijojë një mjedis më të shëndetshëm dhe më produktiv për të mësuar.
Shkollat mund të inkurajojnë nxënësit të vendosin qëllime personale që lidhen me aspiratat e tyre për të ardhmen, në vend që të përqendrohen vetëm te objektivat e imponuara nga politikat shkollore ose qeveritare. Kjo mund të ndihmojë në mbrojtjen e vetëvlerësimit të tyre dhe të promovojë një ndjenjë të fortë të qëllimit dhe përkushtimit ndaj të mësuarit.
Duke përqafuar një qasje që mbështet motivimin e brendshëm dhe zhvillimin personal të nxënësve, shkollat mund të ndihmojnë në krijimin e një kulture arsimore që inkurajon përparimin dhe suksesin afatgjatë.
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
