Të thuash “po” për çdo gjë që kërkon fëmija mund të duket si mënyra më e lehtë për të shmangur konfliktet dhe për të ruajtur harmoninë në familje, por në fakt mund të ketë pasoja të thella në zhvillimin e tij emocional dhe social.
Prindërit që adoptojnë një stil të tillë prindërimi shpesh kanë qëllime të mira. Ata mund të dëshirojnë të shmangin stresin ose zhgënjimin e fëmijës, ose të shmangin praktikat më të rrepta të prindërimit të brezave të kaluar. Megjithatë, psikologët paralajmërojnë se kjo qasje mund të krijojë probleme serioze për fëmijën, duke ndikuar në mënyrën se si ai e sheh veten dhe botën që e rrethon.
Fëmijët që rriten pa kufij të qartë shpesh zhvillojnë një ndjenjë të gabuar të të drejtës, duke pritur që çdo dëshirë e tyre të përmbushet menjëherë dhe pa asnjë kufizim. Kjo mund të çojë në mungesë të disiplinës dhe vetëkontrollit, duke i bërë ata të paaftë për të menaxhuar emocionet e tyre kur përballen me zhgënjim ose refuzim. Në mungesë të kufijve të qartë, fëmijët gjithashtu mund të luftojnë për të kuptuar rëndësinë e rregullave dhe përgjegjësive, duke krijuar vështirësi në ambientet sociale dhe edukative.
Të mësuarit për të pranuar fjalën “jo” është thelbësore për zhvillimin e një qëndrueshmërie emocionale dhe sociale të shëndetshme. Kur prindërit vendosin kufij të arsyeshëm dhe janë të qëndrueshëm në zbatimin e tyre, ata i ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë durimin dhe rezistencën emocionale. Fëmijët mësojnë të përballen me zhgënjimin dhe të kuptojnë se nuk mund të kenë gjithçka që dëshirojnë, gjë që i ndihmon të përgatiten për realitetin e botës së jashtme, ku kompromisi dhe fleksibiliteti janë thelbësore.
Kur fëmijët nuk mësojnë të pranojnë “jo”-në, ata mund të hasin vështirësi në marrëdhëniet me të tjerët. Ata mund të presin që çdo dëshirë të plotësohet, duke krijuar konflikte me moshatarët dhe të rriturit. Për më tepër, ata mund të zhvillojnë një ndjenjë të gabuar të të drejtës dhe të luftojnë për të bërë kompromise ose për të bashkëpunuar në zgjidhjen e problemeve. Kjo mund të ndikojë negativisht në zhvillimin e aftësive sociale dhe të krijojë vështirësi në ndërveprimet shoqërore.
Një nga arsyet kryesore pse disa prindër hezitojnë të thonë “jo” është frika e konfliktit ose shqetësimi se fëmija mund të ndihet i lënduar ose i mërzitur. Disa prindër mund të ndihen fajtorë nëse vendosin kufizime dhe përpiqen të shmangin lotët ose zemërimin e fëmijës duke i dhënë gjithmonë atë që dëshiron. Të tjerë mund të kenë frikë se po përsërisin praktikat e rrepta të prindërimit të brezave të kaluar dhe përpiqen të jenë sa më të butë dhe të dashur që të jetë e mundur.
Megjithatë, psikologët theksojnë se vendosja e kufijve është një akt dashurie dhe përgjegjësie. Të thënit “jo” nuk do të thotë të jesh prind i keq ose i rreptë, por të mësosh fëmijën të kuptojë realitetin e jetës dhe të zhvillojë aftësi të rëndësishme sociale dhe emocionale. Kur prindërit shpjegojnë arsyet pas refuzimit të tyre dhe qëndrojnë të qetë dhe të vendosur, ata i ndihmojnë fëmijët të kuptojnë se kufijtë janë për sigurinë dhe mirëqenien e tyre.
Për të qenë të suksesshëm në vendosjen e kufijve, prindërit duhet të jenë të qëndrueshëm dhe të ndershëm në komunikimin e tyre. Është e rëndësishme të shmanget dhënia e dorës kur fëmija këmbëngul ose zemërohet, pasi kjo mund të dërgojë sinjale të përziera dhe të dobësojë autoritetin prindëror. Në vend të kësaj, prindërit duhet të qëndrojnë të qetë dhe të vendosur, duke shpjeguar me durim arsyet e vendimit të tyre dhe duke i ofruar fëmijës mbështetje emocionale për të përballuar zhgënjimin.
Në disa raste, prindërit mund të përballen me vështirësi në vendosjen e kufijve për shkak të stresit ose pasigurisë në rolin e tyre prindëror. Në këto raste, është e dobishme të kërkohet ndihmë profesionale ose të konsultohen me ekspertë të prindërimit për të gjetur strategji të efektshme për vendosjen e kufijve. Gjithashtu, është e rëndësishme që prindërit të reflektojnë mbi arsyet e brendshme që i shtyjnë të thonë gjithmonë “po” dhe të punojnë për t’i kapërcyer ato./Zëri
Prindërimi efektiv nuk është të thuash gjithmonë “po” ose gjithmonë “jo”, por të gjesh balancën e duhur që i ndihmon fëmijët të zhvillohen në mënyrë të shëndetshme dhe të qëndrueshme. Duke vendosur kufij të qartë dhe të qëndrueshëm, prindërit jo vetëm që ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë vetëkontrollin dhe disiplinën, por gjithashtu i përgatisin ata për sfidat e jetës reale. Në fund të fundit, të mësuarit për të pranuar “jo”-në është një mësim jetësor që i ndihmon fëmijët të ndërtojnë marrëdhënie të suksesshme dhe të qëndrueshme, duke u bërë individë të përgjegjshëm dhe të aftë për të përballuar sfidat e jetës.
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
