Një platformë që shndërrohet në një burim mjekësor për adoleshentët
Që nga debutimi i tij në Amerikën e Veriut në vitin 2018, TikTok është shndërruar në një nga platformat më të përdorura nga adoleshentët. Një studim i vitit 2022 nga Qendra Kërkimore Pew zbuloi se 67% e adoleshentëve amerikanë të moshës 13-17 vjeç përdorin TikTok, dhe 16% e tyre raportojnë se e përdorin atë “pothuajse vazhdimisht”. Përtej ndarjes së videove të argëtimit apo të lidhjes me bashkëmoshatarët, një pjesë e konsiderueshme e këtyre përdoruesve kanë nisur të eksplorojnë përmbajtje që lidhet me shëndetin mendor.
Në një epokë ku qasja në shërbimet e shëndetit mendor mbetet e kufizuar, sidomos për të rinjtë, TikTok ka shërbyer si një platformë ku ata kërkojnë përgjigje për pyetje të ndërlikuara mbi gjendjen e tyre mendore. Kjo platformë është kthyer në një hapësirë për vetë-diagnostikim të çrregullimeve si OCD (çrregullimi obsesiv-kompulsiv), ADHD (çrregullimi i vëmendjes dhe hiperaktivitetit), autizmi dhe madje Çrregullimi i Identitetit Disociativ (DID).
Përse adoleshentët i drejtohen TikTok për vetë-diagnostikim?
Sipas ekspertëve, fenomeni i vetë-diagnostikimit përmes TikTok ka dy anë: pozitive dhe negative. “Ndërgjegjësimi për vështirësitë e mundshme mendore është i rëndësishëm, por vetë-diagnostikimi ka kufijtë e tij,” shpjegon psikologia Nicole Kern. Vetë-diagnostikimi mund të çojë në keqinterpretim të simptomave, duke krijuar një ndjenjë të rremë sigurie ose shqetësimi të panevojshëm.
Dr. Jessi Gold, profesor i asociuar i psikiatrisë, vëren se algoritmi i TikTok-it përforcon përmbajtje që i bën adoleshentët të besojnë se kanë një çrregullim të caktuar. “Kur vazhdon të shohësh të njëjtat video që të thonë se simptomat e tua përputhen me një çrregullim të caktuar, është e lehtë të mendosh se kjo është e vërtetë,” thotë Gold.
Adoleshentët nga grupe historikisht të padiagnostikuara, si individët me ngjyrë apo vajzat, janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj këtyre mesazheve. Kjo për shkak se shpesh ata përballen me mungesë të burimeve dhe mbështetjes jashtë mediave sociale. Për më tepër, dëshira për t’u ndjerë pjesë e një komuniteti mund të nxisë vetë-diagnostikimin si një mënyrë për të fituar një “etiketë” që ndihmon në formimin e identitetit.
Problemi i saktësisë së diagnozave nga TikTok
Diagnostikimi i saktë i kushteve të shëndetit mendor është një proces i ndërlikuar që kërkon analizë të thellë nga profesionistë. Dr. Gold shpjegon se një vetë-diagnostikim nga TikTok rrallë është i saktë, pasi shumë probleme mendore kanë simptoma të përbashkëta. “Nëse përqendrohesh vetëm në një simptomë, mund të të mungojë pamja e plotë,” thekson Kern, duke shtuar se shpesh çrregullime si ADHD dhe ankthi bashkëshoqërojnë njëri-tjetrin.
Përmbajtja e TikTok-it, për shkak të natyrës së saj të shkurtër dhe shpesh sensacionaliste, nuk ka nuanca të mjaftueshme për të trajtuar kompleksitetin e shëndetit mendor. Kjo ndihmon në përhapjen e keqinformimit dhe nxit frikën e panevojshme te të rinjtë.
Rreziqet e vetë-diagnostikimit përmes mediave sociale
Një nga rreziqet më të mëdha të vetë-diagnostikimit është ndalimi i procesit aty. Pa ndihmën e një profesionisti, shumë adoleshentë mund të mbeten të bllokuar në një diagnozë të pasaktë që mund të përkeqësojë gjendjen e tyre. Gold vëren gjithashtu se disa të rinj mund të jenë rezistentë ndaj ndihmës profesionale, duke e konsideruar terapistin si “kundërshtar” për shkak të besimit të fortë tek ajo që kanë mësuar nga TikTok.
Si mund të ndihmojnë prindërit?
Ekspertët këshillojnë që prindërit të qasen me kuriozitet dhe mbështetje kur fëmijët e tyre i afrohen me një vetë-diagnostikim. “Jini të hapur dhe mos gjykoni,” këshillon Gold, duke shtuar se prindërit duhet të diskutojnë videot bashkë me fëmijët e tyre dhe të propozojnë ndihmë profesionale. Ky proces jo vetëm që ndihmon në sqarimin e pasaktësive, por gjithashtu ndihmon prindërit të kuptojnë më mirë sfidat e fëmijës së tyre.
Përmbajtja e TikTok-it nuk duhet parë si një zëvendësues për kujdesin profesional, por si një mjet informues fillestar që mund të ndihmojë në nisjen e një bisede të nevojshme për shëndetin mendor. Adoleshentët duhet të inkurajohen të kërkojnë ndihmën e profesionistëve për të marrë diagnozën dhe mbështetjen e duhur.
Autorë: Danielle Campoamor, kontrolluar Samantha Mann
Solli në shqip: Prinderimi.com
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
