Në një sondazh të kohëve të fundit, prindërit thanë se e vlerësojnë pjesëmarrjen në sport për fëmijët e tyre, por ata shpesh kanë vështirësi të paguajnë për të.
Fëmijët përfitojnë nga sportet në mënyra të ndryshme, por kostoja e pjesëmarrjes së tyre në këto sporte është bërë problem për shumë familje.
Një studim i fundit i prindërve, zbuloi se 56% e të anketuarve janë të shqetësuar se nuk do të jenë në gjendje t’i fusin fëmijët e tyre në një sport të caktuar vitin e ardhshëm, për shkak të kostove në rritje të pjesëmarrjes.
Nga kostot e regjistrimit deri te tarifat e udhëtimit dhe pagesa për pajisjet, për shumë prindër është e papërballueshme.
Sportet e të rinjve dhe kostoja sipas numrave
Studimi i “Cost of Sports” u krye nga Anketa Harris dhe përfshiu më shumë se 700 prindër të miturve në SHBA. 95% e të anketuarve ranë dakord se fëmijët përfitojnë nga sportet.
Nga prindërit e anketuar, fëmijët e të cilëve kanë luajtur ndonjëherë në një sport:
- 23% kanë marrë punë shtesë për të paguar pjesëmarrjen e fëmijëve të tyre.
- 18% kanë marrë borxh për ta paguar.
- 10% kanë tërhequr fëmijët e tyre nga një sport për shkak të kostos.
- 75% e kanë konsideruar fuqishëm tërheqjen e fëmijëve të tyre nga sporti dhe arsyeja kryesore e përmendur është kostoja e paqëndrueshme e pjesëmarrjes.
“Ne e dimë se pjesëmarrja në sport ka dëshmuar përfitime për gjithë jetën për të rinjtë, qofshin ato fizike, mendore, akademike e sociale. Dhe shqetësimi ynë është, nëse i heqim këto mundësi, ne i heqim edhe ato përfitime,” thotë Christy Keswick.
Në sondazh, 56% e prindërve, fëmijët e të cilëve aktualisht nuk merren me sport thonë se janë të shqetësuar se fëmijët e tyre po humbasin përfitimet e larpërmendura.
“Ne besojmë se të gjithë fëmijët kanë të drejtë të luajnë. Është një pjesë tepër e rëndësishme e zhvillimit të të rinjve,” thotë Keswick.
Gjithashtu, shumica e fëmijëve në SHBA nuk po bëjnë ushtrime të mjaftueshme. Fëmijët kanë nevojë për të paktën një orë aktivitet fizik çdo ditë, sipas udhëzimeve të aktivitetit fizik për amerikanët. Por, vetëm 16% e tyre po marrin kaq shumë, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC).
Raporti theksoi gjithashtu boshllëqet në atë që e quan “barazia e lojës”, aktiviteti fizik është më i ulëti për të rinjtë në familjet me të ardhura të ulëta. I vetmi grup demografik që ka shumicën e të rinjve që plotësojnë udhëzimet e CDC-së për aktivitetin fizik janë familjet me të ardhura vjetore shumë të larta.
Këto pabarazi bëhen një çështje e drejtësisë sociale, thotë Renata Simril , Presidente dhe CEO e Fondacionit LA84. “Fuqia e sportit, për mendjen tonë, humbet nëse është në dispozicion vetëm për të privilegjuarit,” thotë ajo.
Pse kostoja e sportit është kaq e lartë?
Sportet rekreative të të rinjve dikur ishin më të përhapura, por peizazhi është zhvendosur drejt ekipeve më të shtrenjta të udhëtimit, thotë Keswick. “Ne kemi humbur gjurmët e atij lloji vërtet të fuqishëm të sistemit rekreativ,” shton ajo.
Prindërit mund të mendojnë se duhet t’i fusin fëmijët e tyre në këto programe më intensive. “Nuk janë vetëm fëmijët më elitarë që regjistrohen në programet e klubit, por është pothuajse sikur të gjithë ndihen sikur duhet,” thotë Keswick.
Raporti i gjendjes së lojës së Institutit Aspen për vitin 2022 zbuloi se familja mesatare paguan 883 dollarë në vit për sportin kryesor të një fëmije. Me sportet e udhëtimit, kjo kosto shpesh është shumë më e lartë, veçanërisht kur filloni të shtoni udhëtime brenda natës. Me sportet shkollore dhe komunitare, shpesh është më e lirë.
Si qëndrojnë çmimet për prindërit kosovar?
Për prindërit kosovar, çmimet janë disa herë më të lira në sporte të ndryshme krahasuar me ato në SHBA, por duke marrë parasysh gjendje e përgjithshme ekonomike, ato janë ende të larta. Marrë shembull këtu futbollin si sportin e preferuar veçanarisht për djemtë, notin, vrapimin dhe basketbollin.
Siç shprehet njohësi i arsimit, Prof. Niman Dreshaj, ”Në raste të shpeshta 2-3 herë në javë sport i dërgoj fëmijët, paguhen shuma prej 30-40 euro/për person në muaj, që kap shumën e 360-480 euro në vit.”
”Djalin tim e kam dërguar në futboll në një nga klubet e qytetit, dhe paguaj për të 40 euro në muaj përfshirë transportin 3 herë në javë, ndërsa vajzën e kam dërguar në volejboll dhe paguaj 30 euro për 2 herë në javë. Është gjë e mirë dhe u ndihmon atyre shumë!” – shprehet Faton Zeqiri për Prindërimin.
Ai gjithashtu shprehu se të gjitha shpenzimet për veshmbathje dhe përgatitjen e fëmijëve të vet i ka mbuluar vet, pa ndonjë ndihmë qoftë nga klubet ose organizatat joqeveritare.
Në disa qytete të tjera, për dallim nga Prishtina, çmimet janë paksa më të lira. ”Unë e dërgoj djalin në futboll 3 herë në javë në Lipjan, 30 euro në muaj!” – shprehet L.V, prind nga Lipjani. Ndërsa në disa zona të tjera si Prishtina, Prizeni, Peja apo Gjilani, për shkak të numrit të madh të nxënësve, plot prindër janë detyruar t’i tërheqin fëmijët nga aktivitetet sportive.
”I kam provuar të gjitha, përfshirë edhe kombinim aktivitetesh njëkohësisht. Aty bëheshin shumë fëmijë, ndërsa fëmija im kishte aktivitet veç 10-15 minuta, ndërsa paguaja 25 euro në muaj. Kjo s’është në rregull” – shprehet Fitim Selimi, një tjetër prind nga Prishtina.
Në raste të rralla, ekzistojnë edhe klube ku nuk ka nevojë për pagesa mujore dhe të gjitha shpenzimet mbulohen nga klubi, siç është rasti i Klubit të Atletikës ”Burimi,,.
Gjetja e mënyrave për të ulur kostot
Disa programe sportive kanë shkallë rrëshqitëse për tarifat e tyre të regjistrimit. Por, familjet shpesh janë përgjegjëse edhe për pajisjet. Organizata jofitimprurëse, sponsorë dhe partnerë të tjerë mund të jenë gjithashtu në gjendje të ndihmojnë.
Gjetja e një mënyre për të shkëmbyer pajisjet sportive në nivel lokal mund të minimizojë gjithashtu kostot. Kjo mund të jetë një faqe në Facebook ku prindërit mund të ofrojnë një palë këllëfë të rritur për t’i kaluar, ose të postojnë se fëmija i tyre ka nevojë për një madhësi të re, për shembull.
Prindërit mund të mbrojnë mundësitë sportive që janë të përballueshme dhe të arritshme për të gjithë fëmijët, thotë Keswick.
“Si në komunitetet e tyre dhe në sistemet e tyre shkollore, [prindërit mund të ndihmojnë] për t’u siguruar që udhëheqja në të dyja këto fusha të kuptojë se ka një lidhje të pabesueshme midis përfitimeve afatgjata që po u ofrojmë fëmijëve dhe mundësive që u jepen për të luajtur.”
Solomon thotë se prindërit mund të shtyjnë të financojnë ligat lokale dhe ndoshta edhe të japin vullnetarisht kohën e tyre për t’i mbështetur ato.
Një avantazh tjetër i sporteve rekreative është se ata lënë hapësirë për të luajtur sporte të ndryshme në stinë të ndryshme, në vend që të specializohen në një sport dhe ta luajnë atë gjatë gjithë vitit, siç bëjnë shpesh fëmijët në sporte.
Mbi një dekadë më parë, fëmijët luanin më shumë se dy sporte, por në vitin 2023, numri mesatar i sporteve ishte 1.63, që është 13% më pak që nga viti 2019, sipas raportit të gjendjes së lojës 2024 të Institutit Aspen. Fëmijët po specializohen më shumë, që shpesh nënkupton kosto më të larta.
Solomon sugjeron t’i pyesni fëmijët se çfarë duan nga përvoja e tyre sportive. “Kur anketojmë fëmijët në shumë komunitete anembanë vendit dhe pyesim se cilat janë arsyet kryesore pse ata luajnë sport, argëtimi dhe loja me miqtë janë padyshim arsyet kryesore. Lojërat fituese renditen më poshtë. Ndjekja e bursave të kolegjit renditet edhe më poshtë se kaq,” thotë ai.
Ajo që prindërit mendojnë se fëmijët e tyre duhet të largohen nga sporti mund të ndryshojë nga ajo që duan fëmijët. “Ndoshta nuk duhet të shpenzoni aq para për sporte sa po shpenzoni nëse keni një bisedë të sinqertë me fëmijën tuaj,” thotë Solomon.
“Marrja e mostrave sportive”, ose të provosh sporte të ndryshme, mund të mbajë kostot e ulëta, sepse programet e nivelit fillestar priren të jenë më pak të kushtueshme se ekipet intensive të klubeve. Gjithashtu, fëmijët mund të provojnë sporte më të aksesueshme dhe më të pakushtueshme.
Sistemi aktual i sportit të të rinjve thjesht nuk po funksionon për të gjithë. “Ne kemi krijuar një sistem të pasurve për sa i përket aksesit dhe mundësive. Ne po i shërbejmë me të vërtetë njërit skaj të spektrit dhe ka të ngjarë që t’i shërbejmë tjetrin,” thotë Keswick.
Autor: Allison T. Burtka
Kontrolluar nga Sarah Scott
Solli në shqip: Perparim Blakaj, Prinderimi.com
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
