Pandemia ka përkeqësuar problemin e mungesave në shkollë. Kur shkollat u rihapën pas izolimeve nga COVID-19, numri i nxënësve që u kthyen në klasa ishte dukshëm më i ulët se më parë.
Në Angli, gjatë semestrit të vjeshtës 2022, 25% e nxënësve mungonin rregullisht – duke humbur 10% ose më shumë të orëve mësimore. Para pandemisë, ky numër ishte vetëm rreth 10%. Ky rritje e mungesave lidhet kryesisht me vështirësitë që përjetuan të rinjtë gjatë mësimit në distancë dhe shkëputjen e zgjatur nga shkolla gjatë periudhës së izolimit.
Në sistemin arsimor të Kosovës ekzistojnë mungesa të nxënësve gjatë procesit mësimor. Sipas një studimi të publikuar nga Instituti Pedagogjik i Kosovës, nxënësit shpesh mungojnë në orët e mësimit për arsye të ndryshme, duke përfshirë sëmundjet, angazhimet familjare dhe ndonjëherë për shkak të mungesës së motivimit ose interesit për lëndët e caktuara.
Statistikat e detajuara mbi shkallën e mungesave në shkollat e Kosovës për vitet e fundit nuk janë lehtësisht të disponueshme në burimet publike. Megjithatë, është e njohur se mungesat e shpeshta mund të ndikojnë negativisht në performancën akademike të nxënësve dhe në zhvillimin e tyre social.
Për të adresuar këtë çështje, shkollat dhe institucionet arsimore në Kosovë janë të angazhuara në monitorimin e frekuentimit të nxënësve dhe në bashkëpunim me prindërit për të identifikuar dhe zgjidhur arsyet e mungesave. Qëllimi është të sigurohet një pjesëmarrje sa më e rregullt e nxënësve në procesin mësimor, duke promovuar rëndësinë e arsimimit të vazhdueshëm për të ardhmen e tyre.
Nxënësit që mungojnë shpesh në shkollë kanë performancë më të ulët akademike, janë më të prirur të përjashtohen nga shkolla dhe kanë më shumë gjasa të braktisin arsimin. Për më tepër, ata mund të ndihen të shkëputur nga shokët e klasës dhe të kenë vështirësi për t’u riintegruar. Kjo mund të ndikojë negativisht në zhvillimin e tyre shoqëror dhe emocional.
Pasojat afatgjata të mungesave në shkollë shkojnë përtej arsimit dhe ndikojnë në jetën e të rriturve. Një studim paraprak ka zbuluar se fëmijët që mungojnë vazhdimisht kanë më shumë gjasa të mos marrin kualifikime dhe të jenë të papunë në moshë madhore.
Nëse nuk merren masa për të adresuar ndikimet e pandemisë në frekuentimin shkollor, do të ketë pasoja negative për arritjet arsimore dhe të ardhmen e fëmijëve.
Shkaqet e mungesave në shkollë
Shkaqet e mungesave në shkollë janë të shumta, por jo të gjithë nxënësit janë në rrezik të njëjtë për të munguar. Rrethanat socio-ekonomike janë një nga shkaqet kryesore të mungesave të vazhdueshme. Në Angli, 35% e nxënësve që përfitojnë ushqim falas në shkollë mungonin rregullisht gjatë semestreve të vjeshtës dhe pranverës 2021-22, krahasuar me vetëm 18% të atyre që nuk ishin të kualifikuar për këtë ndihmë.
Kjo mund të lidhet me ndikimin e statusit të ulët socio-ekonomik në mënyrën e prindërimit. Prindërit me të ardhura të ulëta shpesh punojnë në orare strikte pune pa fleksibilitetin që ofrojnë punët me paga më të larta. Kjo mund të ndikojë në angazhimin e tyre në shkollë ose në ndjekjen e rregullt të fëmijëve.
Varfëria ndikon jo vetëm në mungesat e paautorizuara, por edhe në ato të autorizuara, për shkak të problemeve shëndetësore ose emergjencave familjare.
Disa grupe socio-demografike, si fëmijët e komuniteteve rome dhe atyre të udhëtarëve, janë në rrezik më të lartë për mungesa të vazhdueshme. Në këtë rast, varfëria dhe diskriminimi që përjetojnë këto komunitete, si dhe bullizmi në shkollë, janë faktorë kryesorë.
Një meta-analizë e fundit ka identifikuar faktorë shtesë të rrezikut për mungesat në shkollë. Për shembull, nxënësit me probleme shëndetësore fizike ose mendore, si depresioni dhe ankthi, kanë më shumë gjasa të mungojnë. Sjelljet e rrezikshme, si përdorimi i alkoolit ose drogës, gjithashtu ndikojnë negativisht në frekuentimin e shkollës.
Për më tepër, problemet brenda shkollës, si marrëdhëniet e këqija me mësuesit, cilësia e ulët e arsimit ose klima negative e klasës, mund të ulin motivimin për të ndjekur mësimet.
Mbështetja për shkollat dhe familjet
Duke qenë se statusi socio-ekonomik i familjes është një faktor kyç për mungesat në shkollë, përmirësimi i kushteve financiare të familjeve dhe lufta kundër varfërisë duhet të jenë në qendër të përpjekjeve për të rritur pjesëmarrjen në shkollë.
Metodat për reduktimin e mungesave duhet të përshtaten sipas nevojave individuale të nxënësve. Theksi duhet të vihet në adresimin e shkaqeve të mungesave të autorizuara dhe të paautorizuara, pasi të dyja kanë pasoja të dëmshme.
Komunikimi i përmirësuar midis shkollave dhe prindërve, diskutimet për arsyet e mungesave dhe planifikimi i mbështetjes për nxënësit dhe familjet e tyre janë mënyra për të adresuar problemin.
Në përgjithësi, qasjet mbështetëse – si inkurajimi i prindërve për të dërguar fëmijët në shkollë – janë më efektive se ato ndëshkuese, si gjobat financiare ose masat ligjore. Kjo për shkak se qasjet ndëshkuese nuk trajtojnë shkaqet thelbësore të mungesave, si varfëria ose problemet shëndetësore.
Reduktimi i efekteve negative të mungesave në shkollë është i domosdoshëm për të përmirësuar mundësitë e jetës së fëmijëve. Kjo mund të arrihet përmes mbështetjes akademike shtesë për fëmijët që mungojnë shpesh, aktiviteteve shoqërore dhe forcimit të lidhjeve mes nxënësve dhe mësuesve.
Autore: Markus Clein & Edward Sosu
Solli në shqip: PB, Prinderimi.com
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.
