Kushtet neuro-zhvillimore, si çrregullimi i hiperaktivitetit dhe deficitit të vëmendjes (ADHD) dhe spektri i autizmit, prekin afërsisht një në dhjetë fëmijë, duke ndikuar në zhvillimin e tyre kognitiv, sjellor dhe emocional. Pavarësisht rritjes së ndërgjegjësimit dhe nevojës urgjente për ndihmë, familjet e fëmijëve me këto kushte shpesh hasin pengesa serioze në marrjen e shërbimeve shëndetësore të specializuara, duke u përballur me lista të gjata pritjeje dhe vështirësi në aksesin tek specialistët.
Roli i mjeteve dixhitale
Teknologjia ka sjellë një gamë të gjerë mundësish për familjet që kërkojnë informacione dhe mjete mbështetëse. Aplikacionet dhe platformat online ofrojnë strategji për zhvillimin e të folurit, aftësive sociale dhe menaxhimit të sjelljeve sfiduese, duke u bërë një mjet alternativ për ata që nuk mund të përfitësojnë ndihmë të drejtpërdrejtë nga profesionistët.
Një studim i fundit ka shqyrtuar mbi 3,400 burime dixhitale, duke identifikuar 112 platforma (43 aplikacione dhe 69 faqe interneti) që ofronin informacione mbi shëndetin mendor dhe zhvillimin neurologjik të fëmijëve. Gjetjet tregojnë se, ndonëse shumica e mjeteve ishin funksionale dhe estetikisht tërheqëse, një pjesë e madhe e tyre mungonin bazën shkencore dhe provat empirike për efektivitetin e tyre.
Problemet me cilësinë e informacionit
Një nga sfidat kryesore të identifikuara ishte mungesa e standardeve rigoroze për verifikimin e informacionit të dhënë. Rreth 37% e aplikacioneve nuk i plotësonin kriteret minimale të cilësisë së informacionit, duke vënë në dyshim vlerën e tyre si burime të besueshme për familjet dhe profesionistët.
Shumë burime online shpërndajnë informacione të paverifikuara, duke premtuar efekte pozitive që nuk janë të mbështetura nga hulumtimet shkencore. Për shembull, disa aplikacione ofrojnë strategji për përmirësimin e komunikimit të fëmijëve me autizëm, por pa ndonjë bazë të fortë empirike që të mbështesë efektivitetin e tyre.
Si të identifikojmë burimet e besueshme?
Për të garantuar që mjetet dixhitale janë të sigurta dhe efektive, rekomandohet që prindërit dhe kujdestarët të vlerësojnë disa faktorë kyç:
- Burimi i informacionit: Kontrolloni nëse platforma është zhvilluar nga institucione të besueshme si spitalet, universitetet apo organizatat shëndetësore.
- Përditësimi: Verifikoni datat e fundit të përditësimit, pasi informacionet e vjetruara mund të jenë të pasakta ose të paefektshme.
- Mbështetja shkencore: Kërkoni lidhje me studime akademike dhe prova empirike që mbështesin efektivitetin e metodave të sugjeruara.
- Konflikti i interesit: Verifikoni nëse zhvilluesit kanë ndonjë interes financiar ose komercial që mund të ndikojë në objektivitetin e informacionit.
Roli i Mjeteve Dixhitale në Kujdesin Shëndetësor
Ndërsa mjetet dixhitale nuk mund të zëvendësojnë plotësisht profesionistët shëndetësorë, ato mund të shërbejnë si shtesa të vlefshme për monitorimin e sjelljes së fëmijëve dhe për të ndihmuar prindërit të përgatiten më mirë për konsultat me specialistët.
Për shembull, gjurmimi i sjelljeve të fëmijëve përmes aplikacioneve mund të ndihmojë në identifikimin e modeleve problematike, ndërsa inteligjenca artificiale mund të ofrojë alternativa inovative për diagnostikim dhe trajtim.
Megjithatë, nevojitet një sistem më i rreptë rregullator që të sigurojë cilësinë dhe sigurinë e mjeteve dixhitale. Investimi në zhvillimin e aplikacioneve duhet të shoqërohet me studime të mirëfillta shkencore dhe me mekanizma vlerësimi të pavarur që garantojnë që përfitimet e pretenduara janë reale.
Për ta përfunduar, teknologjia ofron potencial të madh në mbështetjen e fëmijëve me vështirësi neuro-zhvillimore, por për ta shfrytëzuar atë siç duhet, nevojitet një qasje e matur, e bazuar në prova shkencore dhe e orientuar drejt mirëqenies së fëmijëve dhe familjeve të tyre.
Burimi: Prof. Kelsie Boulton & Prof. Adam Guastella
Përktheu dhe përshtati: Prindërimi.
*Klikoni KËTU për t´u bërë pjesë e kanalit zyrtar të Rrjetit të Prindërve të Kosovës në Viber.