Në përballje me sjellje agresive apo kur fëmijët janë viktima të një mjedisi ku ka fëmijë me sjellje agresive, reagimi i parë shpesh është ndëshkimi apo këshilla. Por çfarë ndodh nëse ndalemi dhe përpiqemi të kuptojmë se çfarë ndjejnë ata – dhe çfarë u mungon në të vërtetë? Kjo listë e ndjenjave dhe nevojave buron nga një manual profesional për komunikimin me fëmijë në situata sfiduese. Kjo listë nuk synon vetëm të ndihmojë fëmijët të artikulojnë veten, por edhe të rriturit të bëhen më të vetëdijshëm për ndjenjat dhe nevojat e tyre.

Për të ndërtuar një marrëdhënie të shëndetshme me fëmijët – veçanërisht ata që shfaqin sjellje agresive apo janë të lënduar – është thelbësore të njohim dhe emërtojmë ndjenjat e tyre, si dhe të kuptojmë nevojat e parealizuara që i nxisin ato emocione. Kjo listë funksionon si një fjalor emocional: nga ndjenja të qeta e të ngrohta kur nevojat janë të përmbushura, deri te ato të dhimbshme dhe të tensionuara kur mungon përkujdesja, siguria apo lidhja. Është një mjet praktik për edukatorë, prindër dhe kujdestarë, për të shndërruar komunikimin me fëmijët në një proces më njerëzor, më të ndjeshëm dhe më transformues.

Lista e ndjenjave

Ndjenjat kur nevojat tuaja janë plotësuar

I DHEMBSHUR
i mëshirshëm
miqësor
i dashur
i çiltër
dashamirës
i butë
i ngrohtë

I ANGAZHUAR
i thelluar
vigjilent
kureshtar
i vëmendshëm
i magjepsur
i fascionuar
i interesuar
i përfshirë
i stimuluar

ME SHPRESË
me pritje
i inkurajuar
optimist

ME VETËBESIM
i fuqizuar
i hapur
krenar
i sigurt

I NGAZËLLYER
i habitur
i gjallëruar
i zjarrtë
i nxitur
i joshur
i etur
energjik
entuziast
mendjelehtë
i frymëzuar
aktiv
i pasionuar
i befasuar
kumbues

MIRËNJOHËS
vlerësues
falënderues
i prekur
I inspiruar
i habitur
i mrekulluar

GAZMOR
I kënaqur
i gëzuar
I lumtur
i ngazëllyer
i gudulisur

I DEHUR
i hareshëm
në ekstazë
në gjendje gëzimi
i magjepsur
i bollshëm
rrezatues
i ngazëllyer
i pushtuar

PAQËSOR
i qetë
i qartë
me drejtim
i përqendruar
i kënaqur
i përmbajtur
i përmbushur
i butë
i relaksuar
i lehtësuar
gjakftohtë
i urtë
i besueshëm

I RIFRESKUAR
i gjallëruar
i përtërirë
i rinuar
i çlodhur
i restauruar

Ndjenjat kur nevojat tuaja nuk janë plotësuar

I FRIKËSUAR
i shqetësuar
i druajtur
me parandjenjë
i lemerisur
mosbesues
në panik
i shtangur
I trembur
dyshues
i tmerruar
i pasigurt
i brengosur

I PEZMATUAR
I acaruar
i tronditur
i mërzitur
i pakënaqur
i irrituar
i frustruar
i padurueshëm
I lodhur

I ZEMËRUAR
i tërbuar
i gjindosur
nevrik
i skuqur
i shkelur
i nxehur

NEVERI
armiqësor
i tmerruar
i përbuzur
i neveritur
i papëlqyer
i urrejtur
i revoltuar

KONFUZ
në mëdyshje
i habitur
i hutuar
i trullosur
i lëkundur
i humbur
i shastisur
i pështjelluar
i shqyer

I SHKËPUTUR
i tjetërsuar
i përmbajtur
apatik
i mërzitur
i ftohtë
i veçuar
i largët
i mospërfillur
i mpirë
i larguar
i painteresuar
i tërhequr

I SHQETËSUAR
i alarmuar
i dekurajuar
i trazuar
i tronditur
i shokuar
i trandur
i befasuar
i turbullt
i parehatuar
i merakosur
i demoralizuar
i paqëndrueshëm
i mërzitur

I SIKLETOSUR
i turpëruar
i shqetësuar
me faj
i ndrydhur
i druajtur

LODHJE
i rrahur
i djegur
i shterruar
i rraskapitur
i përgjumur
i topitur
i lodhur
i këputur
i ngrënë

DHIMBJE
në agoni
me ankth
në zi
i shkretuar
në mjerim
zemërthyer
i lënduar
i vetmuar
i penduar
me keqardhje

I TRISHTUAR
në depresion
zemërvrarë
i dëshpëruar
i dekurajuar
i mjerë
i ngrysur
i zhgënjyer
i pashpresë
melankolik
i palumtur
fatkeq

I TENSIONUAR
i merakosur
ters
i hidhëruar
i shqetësuar
nevrik
nervoz
i rraskapitur
i irrituar
i mbingarkuar
i stresuar

I LËNDUESHËM
i thyeshëm
i mbikëqyrur
pa përkrahje
i pasigurt
dyshues
i rezervuar
i ndieshëm
i lëkundshëm

I PËRMALLUAR
ziliqar
xheloz
i përgjëruar
nostalgjik
i etur

Lista e nevojave

LIDHJA
pranim
tërheqje
vlerësim
përkatësi
bashkëpunim
komunikim
afërsi
komunitet
shoqëri
dhembshuri
konsideratë
konsistencë
empati
përfshirje
lidhje e ngushtë
dashuri
reciprocitet
kujdes
respekt/vetërespekt
siguri
mbrojtje
stabilitet
mbështetje
të njohësh dhe të jesh i njohur
të shohësh dhe të jesh i parë
të kuptosh dhe të jesh i kuptuar
besim
përzemërsi

MIRËQENIA FIZIKE
ajër
ushqim
lëvizje/ushtrime
pushim/gjumë
strehë seksuale
prekje
shprehje
siguri
ujë

NDERSHMËRIA
vërtetësi
integritet
paraqitje

LOJA
gëzim
humor

PAQJA
bukuri
lidhje shpirtërore
lehtësi
barazi
harmoni
inspirim
rregull

AUTONOMIA
zgjedhje
liri
pavarësi
hapësirë
spontanitet

KUPTIMI
vetëdije
kremtim i jetës
sfidë
qartësi
kompetencë
ndërgjegje
kontribut
kreativitet
zbulim
efikasitet
efektshmëri
rritje
shpresë
mësim
vajtim
pjesëmarrje
qëllim
vetëshprehje
stimulim
arsye
mirëkuptim