Hiperaktiviteti
Hiperaktiviteti u shkakton shumë stres dhe shqetësim prindërve. Shpesh dëgjon nënat duke u ankuar: “Biri im kurrë nuk rri i qetë, ai nuk zë vend as edhe për një minutë ose dy. Ai është përherë i shpërqendruar. Kur i flas, ndjej se ai mendon për të gjitha gjërat përveç për atë që i flas.”
Shumë nëna ankohen më tepër ose më pak me fjalë të njëjta. Kur vizitorët, të afërmit ose miqtë përpiqen të ofrojnë ndihmë, ata janë po aq të hutuar sa edhe nënat. Njëri mund të thotë: “Fëmija ka nevojë për një mjek”, tjetri “një djalë aktiv sigurisht se do të jetë i mençur, ose jashtëzakonisht i mençur. A nuk është një fëmijë aktiv më i mirë sesa një fëmijë pasiv, i cili nuk lëkundet vendi? Joaktiviteti është tregues i ngathtësisë”, një i tretë thotë: “Ki durim! Brenda disa vitesh do të largohet kjo. E njëjta i ka ndodhur të birit tim.” Aq shumë diagnoza të japin njerëzit, por pa i bërë ndonjë zgjidhje familjes. Për më tepër, çdo e re nga fusha e edukimit lidhur me këtë dukuri, e lë familjen edhe më të habitur dhe më të humbur.
Një përpjekje për të përkufizuar
1. Hiperaktiviteti i referohet lëvizjeve fizike që kalojnë kufijtë e normales dhe të natyrshmes. Shumë prindër e kanë vetëm një fëmijë dhe për të krahasuar me fëmijët e tjerë duhet të dalin jashtë shtëpisë që ti shohin fëmijët e tjerë. Prandaj, një baba që dyshon se fëmija i tij është hiperaktiv, duhet të vizitojë shkollën e fëmijës dhe të shikojë atë gjatë një pushimi, në mesin e fëmijëve të tjerë ose ta shoqërojë atë në një park lodrash, ose ta shikojë përderisa ai shoqërohet me të afërmit ose fëmijët e fqinjëve. Përderisa e monitoron të birin, ai mund të vërejë një dallim të dukshëm midis të birit të tij dhe fëmijëve të tjerë në lëvizjet e tepërta të tij dhe në aktivitetet e pa8kuptimta; atëherë ky do të jetë një indikacion paraprak se ekziston një problem. 2. Një fëmijë hiperaktiv ka vështirësi të qëndrojë gjatë në një vend dhe dështon ti plotësojë detyrat që i kërkohen, përkundër aktivitetit të tij ekstrem. Ky fëmijë shpesh ngjitet në mure dhe në vende të larta.
3. Mungesa e përqendrimit dhe vëmendja e vogël, përveç nxitimit në veprime që përbëjnë rrezik është tregues i prezencës së hiper- aktivitetit. Megjithatë, mungesa e përqendrimit dhe vëmendja e vogël duhet të jetë e dukshme si në mjedisin familjar (në shtëpi), ashtu edhe në mjedisin shoqëror (në shkollë). Përndryshe, problemi duhet të jetë te mjedisi e jo te fëmija.
4. Një fëmijë hiperaktiv do të nxitet në aktivitet ekstrem nën ndikimin e stimulit dëgjimor ose vizual. Ata janë tepër harrestarë. Janë të prirë të jenë detyrues në veprimet e tyre dhe ndoshta të pasjellshëm, duke mos u brengosur për rezultatet ose pasojat.
5. Një simptomë tjetër e hiperaktivitetit është një pakënaqësi e dukshme me pothuajse çdo gjë. Kjo vërehet në pyetjen këmbë ngulëse të fëmijës për të njëjtën temë. Ai ose ajo gjithashtu përzihet në punët e njerëzve të tjerë.
6. Një fëmijë hiperaktiv shpejt mërzitet nga loja që kërkon përqendrim mendor, përderisa ai ose ajo preferon të luajë me lojëra që kërkojnë veprim fizik dhe pak vëmendje.
7. Ka shumë argumente shkencore që tregojnë se hiperaktiviteti është më shumë prezent te meshkujt sesa te femrat dhe është më i rëndomtë te familjet e varfra sesa të pasurat. Në botë janë midis 3% deri 7% të fëmijëve me këtë çrregullim. Shifra është më e lartë në shtetet e Gjirit. Një studim i kryer në shkollat fillore në Emirate te Bashkuara ka arritur në përfundim se përhapja e sëmundjes në mesin e tyre ishte përafërsisht 18%, përderisa një tjetër studim ka nxjerrë rezultatin se 15% e fëmijëve vuajnë nga hiperaktiviteti.
Një studiues ka vlerësuar se faktori gjenetik është shkaktar i 85% të rasteve të hiperaktivitetit te fëmijët në shtetet e Gjirit. Vlen të përmendet se shumë gjyshe gjejnë ngjashmëri midis fëmijëve të tyre dhe baballarëve në moshën e tyre. Një fëmijë me këtë çrregullim do të shfaq aktivitet të tepërt në moshën 5-9 vjeçare. Ajo që shumë familje e pohojnë se hiper- aktiviteti do të zvogëlohet gradualisht derisa fëmija rritet dhe pastaj do të zhduket plotësisht, nuk është e vërtetë. Studimet shkencore kanë treguar se më tepër se 30% e rasteve me hiperaktivitet do t’u vazhdoj kjo gjendje derisa të hyjnë në moshë të rritur.
Përgatiti: Prinderimi.com
Autor: Prof. Dr. Abdul Kerim Bekkar, “Problemet e fëmijëve”
