Kur të vendosim kriteret se çka e përbën një tregim të mirë para gjumi, kësaj duhet t’i qasemi nga këndvështrimi i fëmijës. Ashtu siç e kanë vendosur rregullin se ‘klienti gjithnjë ka të drejtë, ne duhet të themi se ‘fëmija gjithnjë ka të drejtë. Natyrisht se qëllimi ynë është arritja e kënaqësisë, gëzimit, udhëzimit dhe ngritjes së edukatës së fëmijës. Si kriter për të konstatuar nëse tregimi është i mirë, vlen të shikohet nëse fëmija zgjon interesim për t’i dëgjuar tregimet. Kemi raste kur nëna i thërret fëmijët për të dëgjuar një tregim, mirëpo fëmijët kërkojnë arsyetim për të mos e dëgjuar nënën. Ata mund të arsyetohen se janë të zënë me detyra të shtëpisë ose se i ka marrë gjumi ose diçka tjetër.
Në anën tjetër kemi një nënë tjetër që u tregon fëmijëve një tregim ose dy, pastaj u thotë të shkojnë në shtrat, mirëpo fëmijët e lusin t’u lexoj tregime të tjera. Atëherë kriteri vendimtar është: sa tërheqës është tregimi. “Mirëpo, ekzistojnë edhe kritere të tjera. Ne kemi nevojë të kuptojmë interesat emocionale dhe zhvillimore në një mënyrë të përgjithshme, që do të thotë se tregimi duhet t’u përcjellë mesazhe të caktuara fëmijëve dhe të formojë vlera të caktuara në mendjet e tyre.”
Tani do t’i përmend disa karakteristika të një tregimi të mirë:
Një tregim i përshtatshëm për moshën e fëmijës
Kur fëmija është tre vjeçar, kapaciteti i tij për të kuptuar është i kufizuar, ashtu edhe durimi i tij. Prandaj, është e përshtatshme që tregimi të sillet rreth një numri të vogël të personazheve, ndoshta jo më tepër se dy dhe të mos zgjat më tepër se tre minuta. Kur fëmija është pesë vjeçar, tregimi mund të ketë tre ose katër personazhe dhe mund të zgjas pesë minuta. Kur fëmija është njëmbëdhjetë vjeçar, tregimi mund të zgjasë deri në një çerek ore dhe të përmbajë gjashtë ose shtatë personazhe. Sa më i madh të jetë fëmija, aq më i gjatë tregimi dhe më e komplikuar përmbajtja.
Në netët e gjata të dimrit ose në netët e pushimit, nëna ose babi mund të lexojë pjesë nga një tregim i bukur që e pëlqejnë fëmijët. Ata mund të lexojnë deri në një orë. Kriteri i pandryshueshëm është që fëmijët të jenë kureshtar, të përfshirë në tregim dhe të vëmendshëm.
Një tregim të thjeshtë
Të kemi parasysh se tregimi para gjumi është në një kohë mjaft kritike. Ai vjen pas një dite të gjatë të lojës, aktivitetit, studimit dhe kryerjes së detyrave të shtëpisë, ose mund të vijë pas një dite të gjatë të mërzitjes, monotonisë dhe fjalosjeve me të rriturit. Para se fëmijët të shkojnë në shtrat, ne po i thërrasim të dëgjojnë diçka, të cilën të rriturit e konsiderojnë zbavitje dhe të dobishme. Mendja e fëmijës nuk është në një gjendje të volitshme. Për këto arsye duhet të sigurohemi që struktura e tregimit të jetë e thjeshtë, pa komplikime ose paqartësi, pa shumë devijime dhe pa gjëra të rastësishme.
Në këtë mënyrë mesazhi i tregimit duhet të jetë i kufizuar dhe i kapshëm. Tregimi le të ketë vetëm një temë: të jetë vetëm për besnikërinë ose guximin, vendosmërinë, përulësinë, fisnikërinë, ndëshkimin për dëmtimin e të tjerëve. Tregimi mund të jetë për një nënë të mëshirshme, një bijë besnike, një motër të kujdesshme, një fqinj të pasur, një sundimtar të drejtë, një mësues të aftë, një tregtar lakmitar, një dhelpër hileqare, një lepur të shpejt etj. Gjatë tregimit mund të bëhen disa komente të thjeshta që i kuptojnë fëmijët.
Përgatiti: Prinderimi.com
Autor: Dr. Abdulkerim Bekkar, ”Fëmija lexon”
