Shkaqet e druajtjes
1. Disa shkencëtarë pohojnë se sistemi nervor i disa fëmijëve është psiqikisht i predispozuar t’i bëjë ata ngurrues. Lirisht mund të thuhet se faktori gjenetik luan rolin e vet në druajtjen e fëmijës. Në fakt druajtja mund të përcillet prej një personi në njëzet ose tridhjetë prej fëmijëve dhe nipërve të tij.
2. Ndjenja e pasigurisë. Në kontaktin normal me njerëzit, fëmija ndien një masë të arsyeshme të sigurisë dhe respektit. Ai po ashtu ka nevojë për vetëbesim në sukses dhe arritje. Mosprezenca e këtyre ndjenjave mund të rezultojë pjesërisht ose tërësisht në ndjenjën e frikës nga disfata dhe humbja. Një fëmijë që ndihet kështu do të kërkojë të izolojë veten. Kur të gjurmojmë ndjenjën e pasigurisë deri te burimet e saj, mund të gjejmë këta faktorë:
-Mospajtimet e vazhdueshme midis prindërve. Kjo prodhon te fëmija ndjenjën e shqetësimit dhe frustrimit lidhur me mundësinë e shpërbërjes së familjes, ose dëmit që mund t’i shkaktohet njërit ose të dy prindërve. Këto ndjenja mund të shtyjnë fëmijën të bëhet i druajtur dhe i tërhequr.
– Neglizhimi i prindërve për shkak se janë tepër të zënë për t’u kujdesur për fëmijën. Kjo përsëri mund të shpie në zhvillimin e druajtjes në karakterin e fëmijës. Prindërit janë faktori kryesor që i japin fëmijës ndjenjën se kush është ai. Nëse i trajtojnë si njerëz që meritojnë vëmendje dhe kujdes, kjo do t’i bëjë të guximshëm dhe me plot vetëbesim. Në anën tjetër, nëse i neglizhojnë dhe preo- kupohen me gjëra të tjera, ata mund të ndiejnë se nuk e meritojnë vëmendjen e të tjerëve. Nëse e kaplon kjo ndjenjë, fëmija do të tërhiqet në vete dhe do të ndihet tepër i druajtur për t’u përzier me njerëz dhe për të komunikuar me ta.
Disa prindër e teprojnë në mbrojtjen e fëmijëve të tyre. Ata shohin rrezik në çdo gjë dhe në gjithçka. Ata dëshirojnë që fëmijët e tyre të jenë afër tyre tërë kohën. Prindërit e tillë nuk janë të gatshëm t’u besojnë fëmijëve të tyre ndonjë detyrë dhe këtë e vërejmë sidomos në rastin e një fëmije të vetëm. Kur e teprojnë në mbrojtjen e tij, mesazhi i natyrshëm që i përcjellim është: “Ti je shumë i dobët për ta mbrojtur veten dhe je i paaftë për t’i menaxhuar çështjet tua dhe ke nevojë për neve për të menaxhuar jetën tënde.” Ky mesazh sigurisht se do të merret nga fëmija dhe ai do të sillet në pajtim me të,
“Ka pak gjasë që fëmija të ketë vetëbesim nëse prindërit e tij nuk e konsiderojnë të denjë për t’i besuar. Përzierja me njerëz dhe komunikimi me ta kërkon goxha vetëbesim.”
Thirrja e fëmijës me emra të këqij, të kritikuarit e ashpër ose tallja me të, të gjitha këto praktika do ta shtyjnë fëmijën të jetë i druajtur, meqë ai është i frustruar dhe mund të ketë vetëbesim të ulët.
3. Druajtja për shkak të ndonjë hendikepi. Askush nuk bën të nënvlerësojë sa i thellë është ndikimi i hendikepit në druajtje dhe tërheqje. Kjo është veçanërisht e dukshme në mjedise injorante ku sjelljet janë të vrazhda dhe të pakulturuara. Kemi parë fëmijë të cilët flasin pak për shkak të belbëzimit, ose problemeve të tjera në të folur. Çdonjëri gjithashtu duhet të ketë pranë disa persona të cilët janë të turpshëm për shkak të ndonjë hendikepi të lindur ose ndonjë paaftësie. Është fakt se shpirti vepron brenda kufijve të trupit. Një person me një hendikep është shumë i ndjeshëm, sidomos për shkak se shumë njerëz kanë prirje të hedhin fjalë mbi paaftësinë e tyre dhe t’i torturojnë psiqikisht. Kështu nuk është çudi që personi i hendikepuar të gjejë strehim në tërheqjen nga të gjithë të huajt.
4. Mund të ndodhë që të gjithë faktorët të punojnë së bashku, trashëgimia, mjedisi dhe situatat shoqërore, për të prodhuar prob- lemin. Në një familje gjendet një fëmijë aktiv, i cili përzihet pa iu trembur syri me vizitorët e familjes dhe bisedon me ta, ndërsa vëllai i tij është tepër i druajtur madje të hapë derën për mysafirin ose t’i jep një gotë ujë. Kjo ndodh para nesh. Është caktim i Allahut që në botë ekzistojnë të gjitha llojet e temperamenteve. Në anën tjetër, kur fëmijët rriten me dy prindër të ndrojtur, tërë familja do të ketë gjasë të kenë kontakte të dobëta me botën e jashtme. Kur babai është i ndrojtur dhe shmang përzierjen me të tjerët dhe nuk u beson atyre shumë, tërë kjo do të transmetohet te fëmijët e tij.
Përgatiti: Prinderimi.com
Autor: Prof. Dr. Abdul Kerim Bekkar, “Problemet e fëmijëve”
