Inteligjenca artificiale (Al) që skanon të dhënat e mjekut të përgjithshëm ka ndihmuar mjekët të zbulojnë dukshëm më shumë raste të kancerit.
Bëhet e ditur se shkalla e zbulimit të kancerit është rritur nga 58.7% në 66.0% në praktikat e mjekut të përgjithshëm duke përdorur mjetin AI “C the Signs”.
Ky analizon të dhënat mjekësore të një pacienti për të mbledhur së bashku historinë e tij të kaluar mjekësore, rezultatet e testeve, recetat dhe trajtimet, si dhe karakteristika të tjera personale që mund të tregojnë rrezikun e kancerit, si kodi postar, mosha dhe historia familjare.
Ai gjithashtu nxit mjekët e përgjithshëm të pyesin pacientët për ndonjë simptomë të re dhe nëse mjeti zbulon modele në të dhëna që tregojnë një rrezik më të lartë të një lloji të veçantë kanceri, atëherë ai rekomandon se cilat teste ose rrugë klinike duhet t’i referohen pacientit.
Siç raportohet, “C the Signs” përdoret në rreth 1,400 praktika në Angli – rreth 15% – dhe u testua në 35 praktika në lindje të Anglisë në maj të vitit 2021, duke mbuluar një popullsi prej 420,000 pacientësh.
Rezultatet të publikuara në Journal of Clinical Oncology, tregojnë se shkalla e zbulimit të kancerit u rrit nga 58.7% në 66.0% deri më 31 mars të vitit 2022, ndërsa ato praktika që nuk përdorin sistemin mbetën në një shkallë të ngjashme.
Bea Bakshi, një mjeke e përgjithshme që krijoi sistemin me kolegun e saj, Miles Payling, tha: “Mund të jetë një skanim, një ekografi ose mund të duhet të shikohen nga një specialist në një klinikë”.
“Sistemi ynë ka zbuluar mbi 50 lloje të ndryshme kanceresh. Gjëja kryesore është se nuk është vetëm një diagnozë e hershme, por një diagnozë më e shpejtë”, tha Bakshi.
Bakshi dhe kolegët e saj gjithashtu kërkuan të vërtetonin mjetin duke vlerësuar 118,677 pacientë në një studim të mëparshëm, i cili zbuloi se 7,295 prej tyre u diagnostikuan me kancer dhe 7,056 u identifikuan me sukses nga algoritmi, shkruan the Guardian, përcjell Telegrafi.
Aty ku mjeti arriti në përfundimin se nuk kishte gjasa që një pacient të kishte kancer, vetëm 239 nga 8,453 vazhduan të kishin një diagnozë të konfirmuar të kancerit brenda gjashtë muajve (rreth 2.8%).
Bakshi e zhvilloi mjetin pasi takoi një pacient në spital, të cilit i ishte dhënë një diagnozë e vonë e kancerit të pankreasit dhe vdiq tre javë më vonë.
“Pse pacientët me kancer diagnostikohen kaq vonë?”, tha ajo.
Mbretëria e Bashkuar ka tre programe të shqyrtimit të kancerit, për kancerin e zorrëve, gjirit dhe qafës së mitrës, por ka 200 lloje të ndryshme kanceri të cilët mund të jenë asimptomatikë ose të krijojnë simptoma të ngatërruara lehtësisht me kushte të tjera.
“Dy të tretat e vdekjeve janë nga kanceret që nuk mund të kontrollohen dhe ata për të cilat ne nuk po kontrollojmë”, tha Bakshi.
“Pacientët vizitojnë mjekët e përgjithshëm nga tre deri në pesë herë përpara se të njihen si të rrezikuar nga kanceri. Mjekët e përgjithshëm zbulojnë mesatarisht tetë raste të kancerit në vit”, shtoi ajo.
Mjekët e përgjithshëm përdorin udhëzime nga Instituti Kombëtar për Përsosmërinë e Shëndetit dhe Kujdesit për të marrë vendime se kur duhet bërë një referim për kancerin.
“Ato janë udhëzime mjaft gjithëpërfshirëse, por asnjë mjek i përgjithshëm nuk mund t’i mbajë mend të gjitha”, tha Peter Holloway, mjek i përgjithshëm që kryeson Grupin e Kujdesit Parësor për Aleancat e Kancerit në Lindjen e Anglisë.
“Ne e dimë se shumë kancere paraqiten me simptoma të paqarta dhe disa janë të vështira për t’u përcaktuar dhe nuk lidhen domosdoshmërisht me udhëzimet tona”, shtoi ai.
Holloway pa një pacient në fillim të 60-ave, i cili kishte diarre dhe disa dhimbje në fund të barkut.
“Simptoma shumë të zakonshme, dhe jo gjëra që do t’ju çonin të bëni një referim për kancer të dyshuar”, tha ai.
Por, mjeti “C the Signs” rekomandoi një test.
“Testi rezultoi pozitiv, ai rezultoi se kishte kancer kolorektal, i cili u diagnostikua herët dhe u trajtua me sukses”, njoftoi Holloway.
“Ai është mirë, por nëse do të kishim ndjekur udhëzimet e ngurta, ai mund të mos ishte referuar për disa muaj”.
Ekspertët e kancerit kanë paralajmëruar se vlera dhe potenciali i AI në kujdesin shëndetësor është mbivlerësuar në një shkallë të rrezikshme.
Ndryshe, plani afatgjatë i Anglisë për kancerin synon të ketë 75% të të gjithë kancereve të diagnostikuar në fazën e parë ose në fazën e dytë deri në vitin 2028. /Telegrafi/
