Nga: Kate Kelly
Shqyrtuar nga eksperti: Sheldon H. Horowitz, EdD
Të gjithë prindërit duhet të shqetësohen për ‘grabitqarët’ e internetit. Por, fëmijët dhe adoleshentët me dallime të të mësuarit dhe të menduarit mund të jenë në rrezik më të shtuar. Përdorni këto këshilla për të mësuar fëmijën tuaj se si të qëndrojë i sigurt në internet.
- Flisni me fëmijën tuaj përreth ‘grabitqarëve’ në internet.
Grabitqarët në internet shpesh synojnë fëmijët që janë të vetmuar ose që kanë vetëbesim të ulët. Shumë fëmijë me dallime në të mësuar dhe të menduar, luftojnë me aftësitë sociale dhe akademike. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme ta ndihmoni fëmijën tuaj të jetë i kujdesshëm ndaj të huajve që fëmija juaj ka gjasë të takohet në internet. Bëni të qartë se disa grabitqarë në internet janë pleq ose gra që pretendojnë se janë fëmijë, pra gënjejnë për identitetin e tyre. Dhe disa grabitqarë tjerë janë të rritur, të rinj apo edhe adoleshentë. Mund t’ju ndihmojë t’i tregoni fëmijës suaj lajme dhe ngjarje përreth grabitqarëve që takuan fëmijë përmes rrjeteve sociale ose platformave të lojërave dhe si i mashtruan.
- Diskutoni sjelljet e rrezikshme.
Të gjithë fëmijët janë të prirur ndaj sjelljeve të rrezikshme, por fëmijët me dallime të të mësuarit dhe të menduarit mund të jenë veçanërisht të rrezikuar. Ata mund të duan të shprehin pavarësinë e tyre dhe mund të jenë kuriozë, veçanërisht për tema si seksi apo droga. Kështu që ata mund të kërkojnë miq në internet me të cilët mund të flasin për këto tema. Tregojini fëmijës tuaj se është në rregull të jetë kurioz për këto gjëra. Por, shpjegoni gjithashtu se diskutimi i këtyre temave në internet me njerëz që nuk i njohin mund të jetë i rrezikshëm.
- Tregoni se çfarë është një marrëdhënie e rrezikshme.
Jepni shembuj për ta ndihmuar fëmijën tuaj të kuptojë se si duket një marrëdhënie shoqërore e shëndetshme dhe kur rrezikohet të shfrytëzohet ajo. Flisni për rreziqe jo të shëndetshme, të tilla si përdorimi i drogës ose dërgimi i fotove me përmbajtje seksuale. Sigurohuni që fëmijët ta dinë se presioni për të mbajtur sekret një lidhje ose për të bërë diçka që i bën ata të pakëndshëm është një shenjë se ata janë në një marrëdhënie të rrezikshme që duhet të përfundojë menjëherë.
- Flisni për rreziqet e dhomave të bisedave.
Një mënyrë që grabitqarët krijojnë lidhje me fëmijët është duke bërë biseda private në dhomat e bisedave. Flisni me fëmijën tuaj se pse ai nuk duhet të bisedojë kurrë privatisht me dikë që nuk e njeh, pavarësisht se sa i pafajshëm duket. Fëmijët me dallime të të mësuarit dhe të menduarit janë veçanërisht të ndikuar sepse mund të kërkojnë miqësi dhe pranim që nuk po e gjejnë dot jashtë linje. Dhe ata mund të mos dinë se si të dalin nga marrëdhëniet e padëshiruara në internet.
- Paralajmëroni fëmijën tuaj për flirtin në internet.
Flisni me fëmijën tuaj se si bisedat flirte mund të duken emocionuese në fillim, por mund të përshkallëzohen shpejt dhe të çojnë në ndjenjën e pakëndshme ose të jenë të përdorur. Tregoni mënyrat e zakonshme se si njerëzit flirtojnë në internet. Këto përfshijnë bisedën për atë që keni veshur (ose nuk keni veshur) dhe diskutimin e jetës seksuale të të famshëmve. Grabitqarët po kërkojnë fëmijë që duan të flasin pis dhe të ndajnë foto ose artikuj të qartë. Ndihmojeni fëmijën tuaj të dijë se çfarë sjellje është e pranueshme në internet, duke përfshirë bllokimin e mesazheve nga përdorues të caktuar dhe duke i thënë një të rrituri të besuar për ngacmimin.
- Sillni selfie me përmbajtje seksuale.
Fëmijët duhet të paralajmërohen të mos bëjnë kurrë imazhe të vetvetes që nuk do të donin t’i shihnin as shokët e klasës. Ose mësuesit e tyre. Ose punëdhënësit e mundshëm. Ose dikush tjetër që nuk ishte marrësi i synuar i mesazhit. Bëjini të qartë fëmijës tuaj se nëse dikush kërkon një fotografi provokuese, fëmija juaj duhet të ndalojë së shkruari, të shkëputet nga bisedat e atilla dhe t’i tregojë një të rrituri të besueshëm. Theksojeni mirë se kjo është ajo që duhet të bëjë fëmija juaj nëse i kërkohet të bëjë ndonjë gjë që nuk ndihet rehat në internet.
- Jini të qartë edhe për rregullat e sigurisë jashtë linje.
Flisni me fëmijën tuaj se pse është e rëndësishme të mos pranoni kurrë një takim personal me dikë që e njohin vetëm në internet, veçanërisht pa dijeninë dhe lejen tuaj. Shpjegoni se takimi personal mund t’i vërë ata në rrezik real. Është po aq e rëndësishme të siguroheni që fëmijët të dinë pse nuk duhet të postojnë kurrë numra telefoni, adresa, emrin e shkollës ose ndonjë detaj tjetër për veten, anëtarët e familjes ose miqtë. Bëni të qartë se grabitqarët mund ta përdorin këtë informacion për të gjetur njerëz jashtë linje.
- Merrni parasysh softuerin e mbikqyrjes.
Askush nuk dëshiron të spiunojë fëmijët e tyre. Por, nëse dyshoni se fëmija juaj po fsheh një marrëdhënie të rrezikshme, mund të mendoni të instaloni softuer për të monitoruar aktivitetet e tyre në internet ose për të fituar akses në mesazhet e tyre. Megjithatë, këto metoda nuk janë të pagabueshme. Kjo është arsyeja pse alternativa juaj më e mirë është të përpiqeni t’i diskutoni gjërat me fëmijën tuaj sinqerisht dhe atë shumë shpesh.
- Tregojini fëmijës suaj se mund të flasë gjithmonë me ju.
Bëjini të qartë fëmijës suaj se dëshironi që ai të vijë tek ju me çdo pyetje apo shqetësim. Lërini fëmijët të dinë se mund t’ju thonë gjithçka dhe nuk do të zemëroheni edhe nëse shkelin një rregull.
Rreth Autorit
Kate Kelly ka shkruar dhe redaktuar për më shumë se 20 vjet, me fokus prindërimin.
Shqyrtuar nga
Sheldon H. Horowitz, EdD është drejtor i lartë i burimeve të të mësuarit dhe kërkimit në Qendrën Kombëtare për Paaftësitë në Mësim.
Përktheu: Perparim Blakaj
Prinderimi.com
