Shumë prindër e kanë përjetuar emocionin kur fëmija i tyre reciton një poezi apo lexon një tregim në një ceremoni shkolle. Por jo rrallë, ajo që dëgjojmë është një lexim me zë të ngritur, të njëtrajtshëm, pa ndalesa, pa ritëm apo emocione. Çfarë mungon? Njohuritë bazë të teknikës së leximit dhe recitimit.
Pse është i rëndësishëm leximi i bukur?
Leximi i bukur nuk është vetëm “me zë të lartë”. Është një aftësi që ndihmon fëmijën të kuptojë më mirë tekstin, të përjetojë ndjesitë që autori ka dashur të përcjellë, dhe të zhvillojë vetëbesimin në komunikim. Kur fëmija mëson si të lexojë bukur, ai mëson gjithashtu të dëgjojë, të ndjejë dhe të shprehë veten me respekt për fjalën.
Çfarë mund të bëjnë prindërit?
Edhe pse shkolla ka një rol të rëndësishëm, prindërit mund të ndihmojnë shumë nga shtëpia për ta bërë fëmijën një lexues më të mirë. Në vend që thjesht të kërkoni që të mësojë përmendësh një poezi, përqendrohuni tek mënyra se si e lexon.
Më poshtë janë disa elementë të teknikës së leximit dhe udhëzime praktike për prindërit, që mund të zbatohen me fëmijët, në mënyrë të thjeshtë dhe të këndshme:
Elementët e leximit të bukur dhe si t’i praktikoni në shtëpi
1. Zbërthimi i përmbajtjes së pjesës
Çfarë do të thotë? Fëmija duhet të kuptojë për çfarë flet pjesa që po lexon.
Si të veproni:
-
Lexoni së bashku me fëmijën dhe pyesni: “Çfarë ndodhi në këtë pjesë?”, “Si ndihej personazhi?”
-
Nxitni biseda të thjeshta për përmbajtjen para se ta lexojë me zë.
2. Frymëmarrja – edukimi i frymëmarrjes
Çfarë do të thotë? Frymëmarrja e qetë dhe e kontrolluar ndihmon që leximi të mos jetë i nxituar dhe i çjerrë.
Si të veproni:
-
Praktikoni së bashku marrjen e frymës thellë nga hunda dhe nxjerrjen nga goja.
-
Lexoni një fjali dhe ndaloni për të marrë frymë. Përsëriteni disa herë.
3. Lartësia e zërit
Çfarë do të thotë? Leximi nuk duhet të jetë shumë i lartë apo shumë i ulët.
Si të veproni:
-
Luani me fëmijën me zëra të ndryshëm: “Lexoje si të ishte gjyshja!”, “Lexoje si të ishe në një teatër të madh”.
-
Gjeni “zërin e artë”: një zë të natyrshëm dhe të qartë.
4. Forca e zërit
Çfarë do të thotë? Zëri duhet të dëgjohet mirë, por jo të jetë klithës.
Si të veproni:
-
Largohuni pak dhe kërkojini të lexojë: “A të dëgjoj mirë nga këtu?”
-
Përdorni lodra zanore për të bërë krahasim – “Lexoje më fort se kukulla, por më butë se sirena e makinës.”
5. Intonacioni
Çfarë do të thotë? Ndryshimi i tonit sipas emocioneve dhe ngjarjeve.
Si të veproni:
-
Lexoni një fjali me emocion (trishtim, gëzim, habi), dhe kërkojini ta imitojë.
-
Luani me tone: “Lexoje sikur je i gëzuar… tani sikur je i trishtuar.”
6. Ndalesat
Çfarë do të thotë? Pushimet në pika, presje dhe fjalë kyçe.
Si të veproni:
-
Vizatojeni tekstin bashkë: vendosni një vijë të shkurtër për presjet dhe një yll për pikat.
-
Thoni: “Këtu duhet të marrim frymë. Pusho pak, pastaj vazhdo.”
7. Tempi i leximit
Çfarë do të thotë? Shpejtësia e leximit.
Si të veproni:
-
Vendosni një ritëm me duar (duartrokitje të lehta).
-
Nëse fëmija lexon shumë shpejt, thuajini: “Lexoje si të ishte një tregim për gjumë.”
8. Theksi logjik
Çfarë do të thotë? Theksimi i fjalëve të rëndësishme.
Si të veproni:
-
Theksoni bashkë fjalët kyçe: “Kush është më e rëndësishme në këtë fjali?”
-
Luani: “Thuaje përsëri, por thekso vetëm fjalën ‘ai’.”
9. Gjestet dhe mimika
Çfarë do të thotë? Lëvizje dhe shprehje që e bëjnë leximin më të gjallë.
Si të veproni:
-
Nxiteni të përdorë duart, fytyrën, sytë.
-
Lexoni përpara pasqyrës: “Si duket fytyra jote kur thua këtë fjali?”
Përfundim për prindërit
Jo të gjithë fëmijët kanë talent natyror për interpretim, por çdo fëmijë mund të mësojë të lexojë bukur, nëse ka mbështetjen dhe udhëzimin e duhur. Mos u përqendroni vetëm në përmendëshin apo notën – fokusi duhet të jetë në kuptim dhe përjetim. Leximi i bukur është një dhuratë për jetën.
Lexo edhe:
https://prinderimi.com/flete-pune-praktike-per-prinderit-si-te-ndihmoni-femijen-tuaj-te-lexoje-bukur-dhe-me-kuptim/
